Cho ý kiến vào Dự án luật nói trên vào sáng qua 15/3, phần lớn thường vụ đồng tình với Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, trong thời điểm hiện tại chưa nên đánh thuế nhà.
Theo ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách hiện vẫn còn hai luồng ý kiến khác nhau về việc đánh thuế nhà. Số đồng ý thì cho rằng đó là việc làm cần thiết nhằm tăng cường công tác quản lý, từng bước kiểm soát, điều tiết hợp lý nguồn thu từ nhà ở vào Ngân sách nhà nước; hạn chế tình trạng đầu cơ nhà.
Tuy nhiên, một luồng ý kiến khác ngược lại. Ủy ban Tài chính ngân sách cũng chung quan điểm này. Theo ông Hiển, có 4 lý do chưa nên đưa nhà vào diện chịu thuế: thứ nhất, tại thời điểm hiện nay, khi nền kinh tế chưa thực sự ổn định, đời sống người dân trong nước còn nhiều khó khăn, việc áp dụng thuế nhà sẽ tác động nhất định đến một bộ phận người dân; thứ hai, việc tổ chức thực thi luật có thể gặp khó khăn do nhiều điều kiện đảm bảo thực thi chưa đầy đủ, đồng bộ; thứ ba, số thu từ thuế nhà cho ngân sách Nhà nước ước tính không lớn, trong đó chi phí cho công tác hành thu lại không nhỏ.
Đặc biệt, người đứng đầu Ủy ban Tài chính ngân sách cho biết: qua lấy ý kiến nhân dân cho thấy việc áp dụng thuế nhà tại thời điểm hiện nay chưa thực sự tạo sự đồng thuận. Trước đó, tổng hợp ý kiến từ 54 đoàn đại biểu Quốc hội sau kỳ họp Quốc hội thứ sáu cũng cho thấy đa số ý kiến đề nghị không đưa nhà ở vào đối tượng chịu thuế. Ủng hộ phương án nói trên, tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh giải thích thêm: giá trị bản thân nhà không lớn, cơ bản là đất. Đánh thuế nhà không phải hạn chế đầu cơ vì người ta chỉ đầu cơ đất.
Cơ bản các thường vụ đồng tình với Ủy ban Tài chính ngân sách: chưa nên đưa nhà vào diện chịu thuế.
Diện tích lấn chiếm: có phải chịu thuế?
Theo Dự thảo Luật Thuế nhà, đất, diện tích đất tính thuế là phần diện tích ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp chưa có giấy chứng nhận là diện tích thực tế đang sử dụng. Tuy nhiên, tại buổi thảo luận, nhiều thường vụ cho rằng, nếu chỉ căn cứ vào diện tích ghi trên Giấy chứng nhận sẽ không hợp lý vì hiện tượng lấn chiếm hiện nay rất phổ biến, và đề nghị thu thuế cả với diện tích lấn chiếm.
Ủy viên thường vụ Trần Thế Vượng bày tỏ quan điểm: Luật Đất đai nghiêm cấm mọi hành vi lấn chiếm, nếu có phải thu hồi nhưng luật này ngang nhiên thừa nhận để đánh thuế là không được.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận không đồng tình: nói như vậy chỉ là lý thuyết, đơn cử cứ nhìn vào các khu tập thể hiện nay thì biết. Tình trạng lấn chiếm đất lưu không rất phổ biến “ta nói phá ngay thì chưa phá được nên trước mắt phải thu thuế để hài hòa lợi ích của nhà nước và dân”. Ông Thuận nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ tài chính Vũ Văn Ninh chung ý kiến: đất lấn chiếm có nhiều dạng: đất lưu không không sử dụng, đất dôi dư do chính quyền cấp…phải phân định rõ để xem xái nào thu, cái nào không.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam phân tích, thực tế đất lấn chiếm đang bị thu thuế. Nhiều trường hợp người dân đã coi biên lai thu thuế phần đất này là bằng chứng thừa nhận tính hợp pháp. Ông Nam đề nghị nếu phần đất lấn chiếm sau này được hợp pháp hóa thì truy thu thuế.
Để quy định của pháp luật phù hợp thực tiễn, Ủy ban Tài chính ngân sách đưa phương án: diện tích đất chịu thuế là diện tích sử dụng thực tế; đồng thời bổ sung quy định về mức thuế suất riêng (0,15%) đối với đất lấn chiếm do đây là hành vi bất hợp pháp; việc thu thuế với diện tích lấn chiếm không phải là hình thức công nhận tính hợp pháp của diện tích này.
Đánh thuế cả túi ni lon
Theo Tờ trình Chính phủ về Dự án Luật Thuế môi trường, các hàng hoá sau đây thuộc diện chịu thuế: xăng dầu, than, dung dịch HCFC, thuốc bảo vệ thực vật thuộc nhóm hạn chế sử dụng.
Đặc biệt, túi nhựa xốp (túi ni lông) cũng được đưa vào đối tượng chịu thuế. Theo Tờ trình của Chính phủ loại hàng này phải trải qua thời gian rất lâu để phân hủy, có thể tới hàng trăm năm hoặc không thể tự phân hủy được. Túi nhựa xốp thải bỏ sau khi sử dụng sẽ tích tụ trong đất, suy thoái môi trường đất. Khi bị phân hủy thì còn sinh ra các chất làm đất bị trơ, không giữ được độ ẩm và dinh dưỡng cho cây trồng.
Việc đưa túi nhựa xốp (có chu kỳ sử dụng ngắn và gây ô nhiễm môi trường lớn, trên diện rộng) vào đối tượng chịu thuế nhằm mục tiêu nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của toàn xã hội, từ đó góp phần góp phần thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong việc sử dụng túi nhựa xốp, khuyến khích sản xuất các sản phẩm thay thế thân thiện hơn với môi trường.
Thảo luận về dự án Luật nói trên, một số thường vụ đề nghị bổ sung một số loại hàng hóa khác cũng gây ô nhiễm môi trường vào đối tượng chịu thuế như: Pin, ắc quy, hóa chất tẩy rửa, phân bón hoá học… Riêng đối với túi nilon, các thường vụ lưu ý cần phải cân nhắc quy định này để đảm bảo tính khả thi của Luật.
Thu Hằng