Hiện nay, theo quy định tại Điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự (BLTTDS) thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự là 2 năm (còn thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự là 1 năm)
“Về nguyên tắc thì quyền sở hữu là quyền bất khả xâm phạm được quy định trong Hiến pháp, pháp luật, trong khi đó BLTTDS chỉ giới hạn trong 2 năm là không hợp lý” - Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình khẳng định. “Phần lớn những vụ việc dân sự không thể áp dụng thời hiệu được như: Yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, huỷ bỏ quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự hoặc quyết định tuyên bố hạn chế năng lực hành vi dân sự, yêu cầu tuyên bố một người là đã chết, huỷ bỏ quyết định tuyên bố một người là đã chết... Trong khi đó thời hiệu giải quyết tranh chấp về hợp đồng đã được quy định tại Điều 427 Bộ luật Dân sự”, ông Bình nói thêm và cho rằng loại bỏ Điều 159 BLTTDS là cần thiết.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Thu Ba đồng tình: đối với một số loại quan hệ dân sự có tính đặc thù như nêu trên nếu quy định về thời hiệu thì sẽ không khả thi, không phù hợp, khó khăn trong thực tiễn thi hành. Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp đề nghị phải rà soát để bỏ quy định về thời hiệu đối với một số quan hệ dân sự có tính đặc thù và bổ sung một số loại quan hệ dân sự cần quy định thời hiệu cho phù hợp với thực tiễn.
Nhiều ý kiến tán thành với quan điểm của Ủy ban Tư pháp, cho rằng việc quy định thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu góp phần làm ổn định các quan hệ xã hội. Theo quy định của pháp luật dân sự thì người có quyền sở hữu tài sản có trách nhiệm bảo vệ các quyền của mình bằng nhiều hình thức, trong đó có quyền khởi kiện. Khi quyền sở hữu bị xâm phạm thì pháp luật quy định người đó có quyền khởi kiện tại Tòa án trong một thời hạn nhất định. Nếu quá thời hạn này thì người đó không còn quyền khởi kiện tại Tòa án và phải tự chịu trách nhiệm. Nếu bỏ thời hiệu đối với tất cả các quan hệ dân sự rất dễ dẫn đến vụ án bị kéo dài bất tận mà không có điểm dừng. Như vậy thì ở góc độ nào đó sẽ khó khăn cho cơ quan xét xử và ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các bên.
Thu Hằng