Mới đây, Cục Trợ giúp pháp lý (TGPL) - Bộ Tư pháp và Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm và trật tự xã hội - Bộ Công an đã ký kết thực hiện một số nội dung trong khuôn khổ Dự án “Phòng chống buôn bán người ở Việt Nam thông qua nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật” do Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) hỗ trợ. Theo đó, 2 bên thống nhất xây dựng Quỹ hỗ trợ pháp lý cho nạn nhân bị buôn bán.
Hoạt động hỗ trợ của Quỹ này tập trung hỗ trợ pháp lý cho nạn nhân và bảo vệ nạn nhân cũng như người thân thích gồm cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh chị em ruột của nạn nhân bị buôn bán, đồng thời hỗ trợ hoạt động TGPL theo yêu cầu của nhà tài trợ hoặc Dự án có cam kết riêng phù hợp với quy định của Luật TGPL. Theo mức tối đa Dự án quy định, các khoản chi để hỗ trợ nạn nhân là 5 triệu đồng/1 nạn nhân, các khoản chi cho người thực hiện hỗ trợ pháp lý hoặc nhóm hỗ trợ pháp lý đa ngành thực hiện vụ việc là 2,5 triệu đồng/1 vụ đại diện pháp lý. Như vậy, với nguồn kinh phí chính từ IOM (khoảng 12.000USD), Quỹ sẽ hỗ trợ cho khoảng 30 nạn nhân và 20 vụ đại diện pháp lý trong toàn quốc. Ngoài ra, nguồn kinh phí chi cho chi phí thực tế để quản lý, thông tin, liên lạc, sổ sách của Quỹ được trích tối đa là 5% trên tổng kinh phí chi hoạt động của Quỹ.
Về nội dung chi, Quỹ được sử dụng để chi hỗ trợ bảo vệ nạn nhân bị buôn bán và người thân thích trong việc chuẩn bị tư liệu, thông tin, đơn từ, xác minh và giám định để đưa vụ việc ra điều tra, truy tố và xét xử; chi hỗ trợ nạn nhân bị buôn bán trong việc thu thập thông tin, thuê dịch vụ công cộng như đi lại, tư vấn, liên lạc, thuê mướn nơi tạm lánh và chi ăn, uống, sinh hoạt khác để chờ điều tra, truy tố, xét xử tội phạm; chi đại diện pháp lý, đòi bồi thường về các tổn thất vật chất và phi vật chất cho nạn nhân, thông báo về quyền của nhân chứng và được bảo vệ khi nạn nhân muốn làm chứng, thông báo về phạm vi, thời hạn, tiến trình tố tụng và xu hướng của vụ kiện, chuẩn bị tâm lý và hỗ trợ để các quan điểm, thông tin và các mối quan tâm của nạn nhân được trình bày và được xem xét trong cả quá trình tiến hành tố tụng; chi xây dựng hồ sơ vụ việc, theo dõi kết quả thực hiện vụ việc và bảo vệ nạn nhân, mua sắm sổ sách… Các nội dung chi hỗ trợ từ Quỹ phải bảo đảm không trùng lắp với nội dung và đối tượng chi từ các nguồn ngân sách khác.
Trong Quyết định hướng dẫn sử dụng, quản lý và quyết toán tài chính Quỹ, Cục TGPL nhấn mạnh, người đại diện pháp lý cho nạn nhân, tư vấn pháp luật hoặc bảo vệ quyền và lợi ích có liên quan cho nạn nhân không được nhận thù lao, bất kỳ một khoản tiền hoặc tài sản ở dưới bất kỳ một hình thức nào từ nạn nhân cho hoạt động giúp đỡ pháp lý đã thực hiện. Bên cạnh đó, Cục TGPL cũng yêu cầu, căn cứ vào số vụ việc TGPL cho nạn nhân bị buôn bán đã thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2009 hoặc đang nhận thụ lý, vào hướng dẫn ngân sách của Quỹ thì trước ngày 30/9/2009, tổ chức thực hiện TGPL gửi đề xuất tài chính và hồ sơ vụ việc về Cục để Cục chuyển kinh phí theo mức quy định của Dự án.
Cẩm Vân