Chiều 19/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) (sửa đổi). Một số ý kiến đại biểu đề nghị thay đổi ngưỡng doanh thu chịu thuế đối với thu nhập từ kinh doanh.
Tránh “thuế chồng thuế”
Dự thảo Luật đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ và giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.
Phát biểu về nội dung này, Đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, đa phần người dân coi vàng như là tài sản tích lũy do tiết kiệm được mà có, chắt góp được trong quá trình sinh hoạt đời sống hàng ngày.
“Họ có thể mua để tiết kiệm từ 5 phân, 1 chỉ, tích lũy để dành dự phòng cho những sự cố xảy ra trong cuộc sống. Có thể là phòng khi ma chay, cưới hỏi, ốm đau, họ bán ra để có chi phí cho những việc này”, Đại biểu nói.
Đại biểu cũng cho rằng, vàng có thể mua được từ khoản tiền tích từ tiết kiệm, tức là sau khi đã trừ thuế. Nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế. “Đây có phải là thuế chồng thuế hay không?”, Đại biểu đặt câu hỏi.
Theo Đại biểu, chúng ta đang cố gắng để đánh thuế vào đối tượng đầu cơ, lũng đoạn thị trường và mong muốn ổn định thị trường vàng. Nhưng với thuế suất chỉ 0,1% thì có thể chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng, không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được từ hoạt động kinh doanh này.
.jpg)
Đại biểu Trần Kim Yến phát biểu tại phiên họp.
Đồng quan điểm, Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cũng cho rằng, với những người kiếm lợi nhuận từ chuyển nhượng, đầu cơ vàng miếng thì phải đánh thuế.
Song, mức thuế 0,1% đối với những người này “không là gì”. Do đó, Đại biểu đề nghị xem xét lại việc đánh thuế đối tượng này, điều tiết lại thu nhập để hạn chế việc đầu cơ làm mất ổn định thị trường.
Còn đối với những cá nhân, gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy sau này cho con cháu hoặc phòng khi có ốm đau bệnh hoạn thì đề nghị không đánh thuế chuyển nhượng.
“Họ đâu có sản xuất kinh doanh? Họ mua bán dự trữ, có điều kiện người ta mua, tại vì vàng rất dễ mua bán với nhau. Cho nên cần cân nhắc việc đánh thuế trong trường hợp này”, Đại biểu nói.
Cân nhắc biểu thuế lũy tiến
Trong khi đó, Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) đề nghị đưa ra nguyên tắc mức điều chỉnh giảm trừ gia cảnh không được thấp hơn mức tăng cao nhất của chỉ số giá, hoặc mức tăng thu nhập để đảm bảo có được mức tăng tương ứng với sự thay đổi.
Về biểu thuế lũy tiến, Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, trước đây có 7 bậc, giờ giảm xuống còn 5 bậc. Quy định như vậy sẽ có thuận lợi là tiện dễ quản lý, dễ tính toán nhưng bất lợi là mức chênh lệch giữa các bậc là rất lớn.
“Ví dụ bậc 1 mức thuế suất 5% là 10 triệu đồng, nhưng đến bậc 2 từ 11 triệu đồng thì thuế suất lên 15%, thậm chí đến mức thuế suất cao nhất 30%, trước đây là 80 triệu thì bây giờ là 100 triệu là 35%. Trong khi mức bình quân chúng ta điều chỉnh gia cảnh là tăng 1,4 lần, như vậy là không phù hợp”, Đại biểu nói và đề nghị nên duy trì 7 bậc và mỗi bậc là cách nhau 5% để giãn cách đều, không tạo áp lực về mức thuế quá nặng khi thay đổi thu nhập, và chênh lệch nhau giữa các bậc là 20 triệu để động viên được những người nộp thuế, người thực sự có thu nhập cao thì đóng góp cao.
Về tính thuế TNCN đối với thu nhập từ kinh doanh, theo Đại biểu Hoàng Văn Cường, mức 200 triệu đồng là không phù hợp.
“Ví dụ một người bán hộp sữa Ensure mua 900 nghìn đồng/hộp và bán ra là 1 triệu đồng. Như vậy một hộp lãi được 100 nghìn đồng. Nếu bán 200 hộp, doanh thu là 200 triệu đồng. Doanh thu 200 triệu đồng nhưng thực ra phần chênh lệch chỉ được 20 triệu đồng. Bây giờ 20 triệu đồng phải đánh thuế ngay là không hợp lý. Trong khi mức giảm trừ gia cảnh của một cá nhân đã là 186 triệu, nếu như một cá nhân cộng với một người phụ thuộc là 260 triệu đồng. Như vậy đáng ra người bán sữa Ensure phải bán ra doanh thu 2,6 tỷ đồng mới có được mức chênh lệch là 260 triệu đồng, và khi đó họ mới phải nộp thuế”, Đại biểu nói.
Từ đó, Đại biểu đề nghị phải thay đổi lại mức của xác định khởi điểm thuế của những người kinh doanh.
Liên quan đến thuế đối với chuyển nhượng bất động sản, để đảm bảo minh bạch thị trường bất động sản và tránh tình trạng đầu cơ, Đại biểu cho rằng cần phải đánh thuế đối với những hoạt động đầu cơ bất động sản thông qua hình thức mua đi bán lại.
“Do vậy, đề nghị chúng ta cần nghiên cứu có một chính sách thuế đối với những bất động sản mua đi bán lại trên cơ sở chênh lệch giá giữa lần mua và lần bán. Chúng ta đang hoàn thiện toàn bộ thông tin về đất đai nhà ở, việc quản lý giá giữa lần mua đi bán lại là hoàn toàn có thể thực hiện được. Do đó phải đánh thuế khi thực hiện giao dịch này”, Đại biểu kiến nghị.
Đại biểu Đỗ Đức Hiển (Đoàn TP Hồ Chí Minh) hoan nghênh Ban soạn thảo đã bổ sung quy định cho phép giảm trừ thu nhập chịu thuế đối với một khoản tiền lương, tiền công chi cho y tế, giáo dục - đào tạo, tham gia bảo hiểm bắt buộc, đóng góp vào quỹ hưu trí bổ sung, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện, bảo hiểm nhân thọ.
Theo Đại biểu, đây là bước tiến quan trọng, tạo cơ chế khuyến khích tiết kiệm dài hạn, bảo đảm an sinh xã hội, giảm gánh nặng cho Nhà nước.
Tuy nhiên, Đại biểu cho rằng, nếu chỉ dừng lại ở đây thì chính sách thuế TNCN mới chỉ hỗ trợ mục tiêu an sinh rất hạn chế, chưa thực sự trở thành động lực mạnh mẽ cho đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế tư nhân, hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ phát triển hạ tầng - những nội dung mà cả Nghị quyết số 57 và Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị đều nhấn mạnh.
Cho rằng cần căn chỉnh thêm về mô hình chính sách thuế TNCN theo hướng kết hợp giữa bảo đảm tính trung lập của chính sách thuế với khuyến khích đầu tư, đổi mới sáng tạo, Đại biểu kiến nghị nghiên cứu bổ sung quy định ưu đãi có mục tiêu, có điều kiện đối với các khoản tiền lương, tiền công mà người có thu nhập sử dụng để đầu tư vào những lĩnh vực được Đảng, Nhà nước xác định là động lực chiến lược, qua đó hướng dòng tiền cá nhân vào thị trường vốn thay vì vào các tài sản thụ động.
Trên tinh thần đó, Đại biểu kiến nghị bổ sung nhóm khoản chi được giảm trừ khỏi thu nhập chịu thuế bao gồm phần tiền lương, tiền công dùng để góp vốn vào doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp sáng tạo; phần tiền lương, tiền công để mua bảo hiểm y tế tư nhân (ngoài bảo hiểm y tế bắt buộc); phần tiền lương, tiền công dùng để mua và nắm giữ dài hạn các sản phẩm tài chính được cơ quan nhà nước cho phép thành lập và giám sát, ví dụ, quỹ đầu tư phát triển hạ tầng, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đổi mới sáng tạo.
Minh Khôi