Với vai trò là ấn phẩm thông tin chính thức của Nhà nước, Tuyên cáo thành lập Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (trong đó có Bộ Tư pháp) đăng tải trên Việt Nam Dân quốc công báo (ngày 29/9/1945) là tuyên bố chính thức trước quốc dân đồng bào và thế giới về sự ra đời của một Chính phủ mới.
Trong cao trào Cách mạng tháng Tám năm 1945, ngay sau khi Chính quyền Cách mạng non trẻ được thành lập, ngày 30/8/1945, Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ký Sắc lệnh bổ nhiệm ông Hoàng Minh Giám giữ chức Đổng lý Văn phòng Bộ Nội vụ.
Và ngay ngày hôm sau (31/8/1945), thay mặt Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Đổng lý Văn phòng Bộ Nội vụ Hoàng Minh Giám ký Nghị định cho phép xuất bản tờ Việt Nam Dân quốc Công báo. Theo đó, tờ Việt Nam Dân quốc Công báo sẽ thay thế tờ Đông Dương Quan báo của Phủ Toàn quyền Đông Dương kể từ ngày 01/9/1945.
Tờ Việt Nam Dân quốc Công báo có nhiệm vụ đăng tải những đạo luật, sắc lệnh do Chính phủ ban bố và những nghị định của các Bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban Hành chính Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ để công bố cho dân chúng biết.
Ngày thứ 7, 29/9/1945, Việt Nam Dân quốc Công báo của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa chính thức phát hành số 1 năm thứ nhất.
Tờ Công báo này đã đăng tải những nội dung rất quan trọng, đặt nền móng cho một Nhà nước mới - Nhà nước của Nhân dân.
Trong đó có Tuyên cáo của Hoàng đế Việt Nam thoái vị ngày 24/8/1945. Đoạn cuối của Tuyên cáo, vua Bảo Đại - vị hoàng đế cuối cùng của triều đình Nhà Nguyễn cũng là triều đại quân chủ phong kiến cuối cùng Việt Nam khẳng định: "...về phần riêng Trẫm, sau hai mươi năm ngai vàng bệ ngọc đã biết bao ngậm đắng nuốt cay, từ nay Trẫm lấy làm vui được làm dân tự - do của một nước độc lập, chứ Trẫm nhất quyết không để cho ai lợi dụng danh nghĩa của Trẫm hay của hoàng gia mà lung lạc quốc dân nữa. Việt Nam độc lập muôn năm! Dân chủ Cộng hòa muôn năm!".
.jpg)
Nội dung Tuyên cáo ngày 28/8/1945 về việc thành lập Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đăng trên Công báo. (Ảnh chụp màn hình từ Thư viện báo chí của Thư viện Quốc gia Việt Nam).
Đặc biệt, Công báo cũng đăng tải toàn văn Tuyên cáo ngày 28/8/1945 về việc thành lập Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Danh sách thành viên Nội các thống nhất quốc gia gồm Chủ tịch kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Hồ Chí Minh và 12 Bộ khác. Trong đó, có Bộ trưởng Bộ Tư pháp Vũ Trọng Khánh.
Tuyên cáo ngày 28/8/1945 đã trở thành dấu mốc quan trọng, đặt nền móng, đánh dấu sự ra đời của một Chính phủ nước Việt Nam mới.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm trọng thể 80 năm thành lập Chính phủ (28/8/1945 - 28/8/2025) và Hội nghị gặp mặt các thế hệ lãnh đạo công tác tại Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ diễn ra ngày 20/8/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu: "Tám mươi năm trước, trong những ngày lịch sử long trời lở đất, dưới ngọn cờ của Đảng, toàn dân tộc vùng lên làm chủ vận mệnh của mình. Chính quyền cách mạng non trẻ ra đời giữa muôn vàn khó khăn: thù trong, giặc ngoài, giặc đói, giặc dốt hoành hành, ngân khố trống rỗng. Thế nhưng, chính trong khắc nghiệt ấy đã rèn đúc nên bản lĩnh thép của một Chính phủ của dân, do dân, vì dân. Những người nông dân, công nhân, trí thức được giác ngộ đã "xắn tay áo" dựng xây Nhà nước mới trên nền tảng độc lập dân tộc và khát vọng tự do, hạnh phúc".
Nhân 80 năm thành lập Chính phủ, trong đó có Bộ Tư pháp, xin trân trọng giới thiệu toàn văn Tuyên cáo và danh sách thành viên Chính phủ lâm thời đăng tải trên Việt Nam Dân quốc Công báo:
"TUYÊN CÁO
ngày 28 tháng 8 năm 1945
về việc thành lập Chính-phủ lâm-thời Việt-Nam Dân-chủ Cộng-hòa
Hỡi quốc-dân đồng-bào!
Toàn quốc đại-biểu đại-hội họp ngày 16, 17 tháng 8 năm 1945 đã cử ra Ủy-ban Dân-tộc Giải-phóng Việt-Nam tức là Chính-phủ Nhân-dân lâm-thời Việt-Nam để lãnh đạo nhân-dân tranh đấu dành (giành) quyền độc-lập.
Sau ngày lịch-sử 19 tháng 8 năm 1945, chính-quyền toàn quốc đã vào trong tay Ủy-ban Dân-tộc Giải-phóng Việt-Nam. Toàn dân tộc đúc thành một khối, ủng-hộ chính-quyền mới. Thể lòng dân, nhà Vua cũng vui lòng thoái vị, nhường quyền cho Chính-phủ Nhân-dân lâm-thời. Phong trào cứu quốc cao vớt. Các tầng lớp nhân-dân sôi nổi một bầu nhiệt-huyết. Ai nấy đều sẵn sàng đáp lại lời kêu gọi của Chính-phủ Nhân-dân lâm-thời sẵn sàng đứng dậy chống ngoại-xâm, phá âm-mưu khôi phục nền thống-trị của Pháp.
Nhiệm-vụ của Ủy-ban Dân-tộc Giải-phóng Việt-Nam hết sức nặng nề. Làm sao cho Chính-phủ lâm-thời tiêu biểu được mặt trận dân-tộc thống nhất một cách rộng rãi và đầy đủ. Bởi vậy, tuân theo chỉ thị của Chủ-tịch Hồ Chí Minh, Ủy-ban Dân-tộc Giải-phóng quyết định tự cải tổ, mời thêm một số nhân sĩ tham gia Chính phủ đặng cùng nhau gánh vác nhiệm-vụ nặng nề mà quốc-dân đã giao phó cho.
Chính-phủ lâm-thời không phải là Chính-phủ riêng của mặt trận Việt-Nam độc lập Đồng-minh (Việt-Minh) như có người đã lầm tưởng. Cũng không phải là một Chính phủ chỉ bao gồm đại-biểu của các chính đảng. Thật là một Chính-phủ quốc-gia thống nhất, giữ trọng trách là chỉ đạo cho toàn quốc, đợi ngày triệu tập được quốc-hội để cử ra một Chính-phủ Dân-chủ Cộng-hòa chính thức.
Hỡi quốc-dân đồng-bào!
Vận-mệnh ngàn năm của dân-tộc ta đang quyết định trong lúc này. Toàn thể quốc-dân hãy khép chặt hàng ngũ, đứng dưới lá quốc kỳ, làm hậu thuẫn cho Chính-phủ lâm-thời đặng nắm chắc tự-do độc-lập, cải tạo tổ-quốc bấy nhiêu lâu đã bị bọn giặc nước tàn phá.
Cuộc tranh đấu cho độc-lập, tự-do, hạnh-phúc, của dân-tộc đang tiếp tục. Bước đường giải-phóng dân-tộc còn nhiều chông gai hiểm trở. Quốc-dân hãy sẵn sàng nghe hiệu lệnh của Chính-phủ, hy-sinh phấn-đấu để bảo-vệ quyền độc-lập hoàn toàn.
Khẩu hiệu của chúng ta lúc này là:
Toàn dân đoàn-kết,
Tranh thủ hoàn toàn độc-lập.
Một dân-tộc đã có những trang lịch-sử oanh liệt phải được quyền sống chính đáng. Một dân-tộc đã góp một phần xương máu vào cuộc chiến tranh chống phát-xít xâm lược trong mấy năm nay, phải được độc-lập tự do.
Đoàn-kết phấn-đấu, nhất định chúng ta sẽ thành công.
Chính-phủ lâm-thời
nước Dân-chủ Cộng-hòa Việt-Nam"
CHÍNH-PHỦ LÂM-THỜI VIỆT-NAM DÂN-CHỦ CỘNG-HÒA
(Nội-các thống nhất quốc-gia)
Hồ Chí Minh - Chủ tịch kiêm Ngoại giao
Võ Nguyên Giáp - Bộ trưởng Bộ Nội vụ
Trần Huy Liệu - Bộ trưởng Bộ Thông tin, Tuyên truyền
Chu Văn Tấn - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng
Dương Đức Hiền - Bộ trưởng Bộ Thanh niên
Nguyễn Mạnh Hà - Bộ trưởng Bộ Kinh tế Quốc gia
Nguyễn Văn Tố - Bộ trưởng Bộ Cứu tế Xã hội
Vũ Trọng Khánh - Bộ trưởng Bộ Tư pháp
Phạm Ngọc Thạch - Bộ trưởng Bộ Y tế
Đào Trọng Kim - Bộ trưởng Bộ Giao thông Công chính
Lê Văn Hiến - Bộ trưởng Bộ Lao động
Phạm Văn Đồng - Bộ trưởng Bộ Tài chính
Vũ Đình Hòe - Bộ trưởng Bộ Quốc gia giáo dục
Cù Huy Cận - Không giữ bộ nào
Nguyễn Văn Xuân – Không giữ bộ nào
Đ.Anh - G.Hoàng