Ngày 5/12, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu chủ trì thẩm định dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý.
Sau gần 8 năm thi hành Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL), công tác TGPL trên cả nước đã đi vào nền nếp và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hiện nay, có 22 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn triển khai thi hành Luật TGPL đang có hiệu lực. Nội dung về TGPL đã được ghi nhận trong các Chương trình mục tiêu quốc gia. Cùng với việc đổi mới công tác truyền thông giúp người dân hiểu và sử dụng dịch vụ TGPL của Nhà nước, các tổ chức thực hiện TGPL đã tập trung vào thực hiện vụ việc TGPL và nâng cao chất lượng TGPL. Số vụ việc TGPL, đặc biệt là số vụ việc TGPL theo hình thức tham gia tố tụng tăng nhanh. Chất lượng vụ việc TGPL ngày càng được quan tâm, chú trọng.
Nhiều vụ việc TGPL tham gia tố tụng được đánh giá là hiệu quả, thành công. Thông qua các vụ việc TGPL cụ thể, quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL được bảo vệ, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân, quyền tiếp cận công lý và hiện thực hóa chủ trương “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Vai trò của người thực hiện TGPL, đặc biệt là trợ giúp viên pháp lý ngày càng được ghi nhận. Người dân ngày càng tin tưởng và lựa chọn trợ giúp viên pháp lý thực hiện vụ việc TGPL. Trợ giúp viên pháp lý đã có chức danh nghề nghiệp hạng cao nhất (hạng I), qua đó, tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của trợ giúp viên pháp lý trong hệ thống chức danh nghề nghiệp viên chức ngành Tư pháp.
Những kết quả mà công tác TGPL đạt được trong thời gian qua đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, góp phần “giảm nghèo” về pháp luật và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Dự thảo Luật gồm 03 Điều: Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật TGPL năm 2017. Điều 2. Điều khoản chuyển tiếp. Điều 3. Điều khoản thi hành. Việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật TGPL nhằm khắc phục một số hạn chế, bất cập của Luật TGPL năm 2017 bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm bảo đảm tốt hơn quyền tiếp cận TGPL của người dân, phù hợp với tình hình và điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước; nâng cao tính chuyên nghiệp, hiệu quả của công tác TGPL; đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, cải cách hành chính và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.
Tại buổi thẩm định, các thành viên cho ý kiến vào các nội dung cụ thể về điều kiện thành lập chi nhánh của Trung tâm TGPL; cân nhắc việc bổ sung cộng tác viên TGPL tham gia tố tụng; bổ sung đối tượng bảo đảm phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và các nghị quyết của Đảng về lĩnh vực dân tộc, tôn giáo; sự cần thiết, tính hợp lý của việc ứng dụng thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và bảo đảm bình đẳng giới, chính sách dân tộc.
Phát biểu kết luận thẩm định, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu đánh giá cao các ý kiến góp ý của các thành viên. Để hoàn thiện dự thảo, Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các thành viên. Theo đó, để bảo đảm sự phù hợp của nội dung dự thảo với chủ trương đường lối của Đảng, tính hợp Hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, cần tiếp tục rà soát kỹ các chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân tộc, chính sách ưu đãi đối với người có công, các chủ trương liên quan đến bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới, các chủ trương khác nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng lưu ý việc cân nhắc quy định bổ sung điều kiện tiêu chuẩn, tiêu chí thành lập với chi nhánh TGPL ngay trong Luật làm cơ sở cho Chính phủ ban hành hướng dẫn chi tiết, tránh tình trạng thành lập tràn lan; điều kiện cấp thẻ trợ giúp viên pháp lý; rà soát đối tượng được TGPL, đảm bảo không bỏ sót diện được hưởng chính sách TGPL đồng thời cũng phải đảm bảo tính khả thi; rà soát các trường hợp để có quy định chuyển tiếp phù hợp; rà soát kỹ các quy định của dự thảo Luật đối chiếu so sánh với các văn bản pháp luật có liên quan khác, đặc biệt là Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, nhất là đối với vấn đề cộng tác viên TGPL.
Hải Lê