Ngày 8/9, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh dẫn đầu Đoàn công tác làm việc với UBND TP Đà Nẵng nhằm kiểm tra, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn trong triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp và chuyển đổi số trong lĩnh vực hộ tịch.
Hoàn thiện số hóa dữ liệu hộ tịch
Theo báo cáo của UBND TP Đà Nẵng, từ ngày 01/7/2025 đến ngày 31/8/2025, UBND các xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố đã tiếp nhận và đăng ký hộ tịch đối với 32.308 trường hợp.
Về số hóa dữ liệu hộ tịch trên địa bàn thành phố để đồng bộ vào hệ thống Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, đến nay Đà Nẵng đã hoàn thành các nội dung. Theo đó, Sở Tư pháp đã thực hiện số hóa 2.580.552 trường hợp hộ tịch; nhập 2.580.552 trường hợp hộ tịch lên Phần mềm Hộ tịch 158, đạt tỷ lệ 100%. Các trường hợp hộ tịch được chuyển vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử hiện đang được sử dụng để tra cứu, phục vụ giải quyết thủ tục hành chính có yêu cầu nộp/xuất trình giấy tờ hộ tịch để cắt giảm việc nộp/xuất trình giấy tờ, đặc biệt là thực hiện thủ tục cấp bản sao trích lục hộ tịch không phụ thuộc nơi cư trú, nơi đăng ký hộ tịch trước đây.
Tuy nhiên, việc triển khai Phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch phiên bản mới để thực hiện các nghiệp vụ đăng ký và quản lý hộ tịch vẫn còn một số hạn chế.
Đại diện xã Điện Bàn Tây cho biết, sau sắp xếp hành chính địa phương có hơn 44.000 dân, 30 thôn đã tiếp nhận 109 hồ sơ khai sinh, 38 hồ sơ kết hôn, 56 hồ sơ khai tử, 87 hồ sơ xác nhận tình trạng hôn nhân và 293 trích lục trong hai tháng. Tất cả đều giải quyết đúng hạn. Hệ thống phần mềm hộ tịch điện tử bước đầu gặp lỗi nhưng dần ổn định. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay ở xã là chỉ có một công chức phụ trách hộ tịch phải kiêm nhiệm nhiều mảng, cùng áp lực vừa nhập dữ liệu điện tử vừa ghi sổ giấy, đồng thời hướng dẫn người dân cao tuổi chưa quen thủ tục trực tuyến.
Tương tự, phường Hải Châu vẫn còn lỗi kỹ thuật, dữ liệu liên thông chưa đồng bộ, thủ tục “3 trong 1” còn hạn chế. Nhân sự hộ tịch giảm sau sáp nhập, áp lực tăng, nhiều hồ sơ bị chậm do xác minh cư trú tạm dừng.
Trong phiên làm việc buổi chiều của Đoàn công tác với UBND TP Đà Nẵng, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phan Thái Bình kiến nghị việc nâng cấp và hoàn thiện phần mềm để đảm bảo hoạt động thông suốt, ổn định. Đáng chú ý, về việc ủy quyền đăng ký hộ tịch, UBND thành phố nhận thấy việc UBND các xã, phường, đặc khu ủy quyền cho Chánh Văn phòng HĐND và UBND thuộc UBND xã, phường, đặc khu đăng ký hộ tịch là phù hợp. Tuy nhiên, để đảm bảo thực hiện thống nhất, UBND thành phố kiến nghị Bộ Tư pháp quan tâm, có ý kiến hướng dẫn cụ thể đối với việc ủy quyền đăng ký hộ tịch.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh dẫn đầu Đoàn kiểm tra thực tế tại địa bàn xã.
Đoàn công tác Bộ Tư pháp cũng đã chỉ ra và kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ ngay một số vướng mắc, đặc biệt về thao tác nghiệp vụ của công chức hộ tịch cấp xã, phường.
Tập trung vào 4 nhóm vấn đề
Kết thúc các buổi làm việc, sau nghe ý kiến trao đổi của các đơn vị liên quan, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh đánh giá, việc triển khai chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực hộ tịch cơ bản đáp ứng yêu cầu. Mặc dù còn một số khó khăn, vướng mắc, lúng túng trong những ngày đầu triển khai (tháng 7/2025) nhưng Đà Nẵng và Cục Hành chính tư pháp đã phối hợp rất chặt chẽ, kịp thời tháo gỡ ngay các vướng mắc, nhất là các vấn đề liên quan đến phần mềm và các phát sinh thực tiễn. Bên cạnh đó, TP Đà Nẵng cũng đã rất quan tâm đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất, đường truyền… đảm bảo hệ thống được vận hành thông suốt, hiệu quả.
Tuy nhiên, kỹ năng, nghiệp vụ của công chức hộ tịch có nơi còn lúng túng, mặt bằng chung chưa đồng đều, đặc biệt là số lượng công chức hộ tịch cấp xã, phường còn rất thiếu trong khi khối lượng công việc phải xử lý rất nhiều. (Theo ghi nhận của PV, tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Hải Châu, số lượng người dân đến làm thủ tục hành chính chủ yếu tại quầy “Hộ tịch”). Bên cạnh đó, Sở Tư pháp Đà Nẵng cần rà soát lại quy trình nội bộ của thành phố để cắt giảm tối đa các thủ tục nội bộ, tái sử dụng tối đa dữ liệu đã được số hóa để giải quyết nhanh nhất các yêu cầu về thủ tục hành chính của người dân, doanh nghiệp.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh đề nghị TP Đà Nẵng và các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Tư pháp tập trung xử lý 4 nhóm vấn đề trọng tâm:
Thứ nhất, Cục Hành chính tư pháp chủ trì, phối hợp với Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp kịp thời xử lý ngay các vấn đề phát sinh, vướng mắc từ Phần mềm quản lý hộ tịch dùng chung; khẩn trương nâng cấp ngay Phần mềm để đảm bảo đáp ứng lưu lượng truy cập, số lượng tra cứu dữ liệu;
Thứ hai, đề nghị TP Đà Nẵng tiếp tục quan tâm, đảm bảo cơ sở vật chất, đường truyền, thiết bị, đảm bảo kết nối thông suốt với Phần mềm hộ tịch dùng chung của Bộ Tư pháp; xử lý các vấn đề vướng mắc, lỗi phát sinh khi kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia và các phần mềm liên quan để thực hiện liên thông thủ tục hành chính “3 trong 1” (Đăng ký khai sinh, cấp thẻ bảo hiểm xã hội và đăng ký thường trú)
Thứ ba, quan tầm bồi dưỡng, tăng cường kỹ năng nghiệp vụ của công chức hộ tịch, nhất là kỹ năng sử dụng phần mềm, công nghệ thông tin, tránh các sai sót không đáng có trong quá trình thao tác.
Thứ tư, tăng cường, đảm bảo nguồn nhân lực làm công tác tư pháp, hộ tịch ở xã phường. Thực tế cho thấy, tại địa bàn Đà Nẵng, sau khi thực hiện sáp nhập, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp thì số lượng công chức tư pháp, hộ tịch ở xã, phường là rất ít (trung bình 2-3 công chức/xã phường); trong khi khối lượng công việc là rất lớn, vừa thực hiện, giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, vừa tham mưu công tác xây dựng văn bản, thể chế cho lãnh đạo UBND. Trong bối cảnh hệ thống chính trị thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới (một trong 04 bộ tứ trụ cột), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng quy định HĐND, UBND cấp xã được ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì rất cần kiện toàn đảm bảo cả về số lượng và chất lượng đội ngũ công chức làm công tác tư pháp, pháp chế cấp xã, phường.
Từ phân tích trên, Thứ trưởng đề nghị Sở Tư pháp Đà Nẵng bám sát 4 nhóm vấn đề để báo cáo, tham mưu, đề xuất các giải pháp cho Thành ủy, UBND TP Đà Nẵng. Đồng thời, Bộ Tư pháp cũng cam kết sẽ đồng hành, hỗ trợ kịp thời cho tư pháp Đà Nẵng. Tại buổi làm việc, các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Tư pháp cũng đã kịp thời phối hợp với Sở Tư pháp, các phường của TP Đà Nẵng và Sở KHCN, VNPT Đà Nẵng, Viettel Đà Nẵng hỗ trợ, tháo gỡ ngay các vấn đề kỹ thuật mà Đà Nẵng gặp phải.
Anh Huy