Hoàn thiện hệ thống pháp luật để số hóa quốc gia, tạo nền tảng pháp lý liên ngành

26/08/2025
Hoàn thiện hệ thống pháp luật để số hóa quốc gia, tạo nền tảng pháp lý liên ngành
Chiều 26/8, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì Hội đồng thẩm định dự thảo Luật Chuyển đổi số. Tham dự Hội đồng thẩm định là đại diện các Bộ, ngành, đơn vị liên quan.
Theo Tờ trình, việc xây dựng Luật Chuyển đổi số là cần thiết nhằm đạt các mục tiêu: Thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước (đặc biệt Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024), phù hợp với Hiến pháp và tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật Việt Nam và quốc tế trong hoạt động chuyển đổi số. 
Hoàn thiện hệ thống pháp luật để số hóa quốc gia, tạo nền tảng pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực: số hóa, kết nối thế giới thực và thế giới số; hạ tầng cho chuyển đổi số; kinh tế số; xã hội số; các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số. 
Điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ sinh thái số; thúc đẩy phát triển Chính phủ số và chuyển đổi số các cơ quan thuộc hệ thống chính trị, phát triển kinh tế số, xã hội số, tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.
Dự thảo Luật gồm 8 chương. Chương 1, những quy định chung, gồm giải thích từ ngữ; quy định chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số, trong đó khẳng định các chính sách lớn của Nhà nước, xác định chuyển đổi số là đột phá hàng đầu, lấy người dân làm trung tâm… Đồng thời quy định về các hành vi bị nghiêm cấm: lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh, phát tán dữ liệu trái phép, can thiệp hoặc phá hoại hệ thống số, dữ liệu số; vi phạm bảo vệ dữ liệu cá nhân, gây cản trở chuyển đổi số bất hợp pháp, thao túng người dùng qua nền tảng số; sử dụng công nghệ số để lừa đảo, cạnh tranh không lành mạnh; tạo nội dung bằng trí tuệ nhân tạo mà không dán nhãn gây nhầm lẫn…
Chương 3 Chính phủ số và chuyển đổi số các cơ quan thuộc hệ thống chính trị. Chương này quy định luật hóa các nguyên tác chuyển đổi số hiện đại, yêu cầu các cơ quan nhà nước phải tuân thủ trong mọi hoạt động: lấy người dùng làm trung tâm; số hóa ngay từ đầu; quản lý dựa trên dữ liệu; mặc định mở dữ liệu; chủ động phục vụ. Đồng thời, quy định nguyên tắc sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo trong hoạt động công vụ bảo đảm tuân thủ pháp luật; khung kiến trúc tổng thể quốc gia số; nền tảng số dùng chung trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; cung cấp dịch vụ công…
Chương 4 kinh tế số, quy định nguyên tắc phát triển kinh tế số; kinh tế số lõi; kinh tế số nền tảng; kinh tế số ngành, lĩnh vực; kinh tế dữ liệu và cơ chế quản lý, giám sát, đo lường kinh tế số.
Chương 5 xã hội số, quy định về các nguyên tắc cơ bản, quyền công dân số, bảo đảm quyền này trên không gian số; an ninh, cơ hội việc làm; ngôn ngữ số; văn hóa số, công nghiệp văn hóa số; bảo đảm niềm tin, an toàn và đạo đức trên không gian số; tổ chức triển khai, giám sát…
 
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú kết luận tại phiên họp thẩm định.

Góp ý tại Hội đồng thẩm định, đa số đại biểu đồng tình với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà lại các khái niệm được nêu ra tại dự thảo Luật, đặc biệt là khái niệm hạ tầng số; dự thảo Luật còn rải rác một số định nghĩa từ ngữ ở một số điều khoản, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, chuyển về chung trong 1 điều; đề nghị bổ sung thêm khái niệm “dữ liệu lớn” và các tiêu chí xác định “dữ liệu lớn” tại dự thảo Luật; nghiên cứu bổ sung thêm một số khái niệm được sử dụng nhiều trong dự thảo Luật như hạ tầng truyền dẫn, hạ tầng công nghiệp công nghệ số, Chính phủ số… để bảo đảm thống nhất trong cách sử dụng…
Tại Hội đồng thẩm định, đại diện Bộ Quốc phòng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung về bảo vệ bí mật nhà nước vào khoản 5 Điều 5 dự thảo Luật, cụ thể là hành vi vi phạm quy định về bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng, bảo vệ bí mật nhà nước, dữ liệu, dữ liệu cá nhân trong quá trình triển khai chuyển đổi số. Đồng thời, bổ sung vào khoản 1 và khoản 3 Điều 69 dự thảo Luật nhằm thống nhất với các quy định của Luật Dữ liệu năm 2024 và Luật Bảo vệ bí mật nhà nước năm 2018…
Kết luận phiên họp Hội đồng thẩm định, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật. Tuy nhiên, về phạm vi điều chỉnh, khoản 1, Điều 1 đang quy định rất rộng so với các chương còn lại. Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định lại phạm vi cho phù hợp; nội dung nào không có giá trị gia tăng thì lược bỏ…
Về chủ trương đường lối, dự thảo Luật hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước. Về tính hợp hiến, theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, những nội dung nào đã được quy định trong luật khác, trong Hiến pháp thì không nhất thiết phải đưa vào dự thảo Luật này; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bảo đảm tính thống nhất trong dự thảo Luật và các luật có liên quan; cần đảm bảo tính khả thi và tính giá trị gia tăng.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Tư pháp cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung bảng so sánh đánh giá với quy định hiện hành; hoàn thiện lại Tờ trình theo mẫu, đặc biệt điểm nào cần giải trình về tính thống nhất, tính khả thi, cần nêu được những vấn đề lớn cho rõ ràng… Theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, dự án Luật đủ điều kiện trình Chính phủ sau khi cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu, giải trình.
Hồng Mây