Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luậtTheo PGS.TS Tô Văn Hòa, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật là nhiệm vụ then chốt để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hoàn thiện thể chế pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.Yếu tố có ý nghĩa quyết định
Tại Diễn đàn Xây dựng pháp luật lần thứ nhất diễn ra sáng 22/11, trình bày tham luận Giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, PGS.TS Tô Văn Hòa, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, trong bối cảnh đẩy mạnh hoàn thiện thể chế để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, chất lượng nguồn nhân lực làm công tác xây dựng và thi hành pháp luật có ý nghĩa quyết định.
Các Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 66-NQ/TW đã đặt ra các yêu cầu đổi mới mạnh mẽ về tư duy, về phương thức và kỹ năng của đội ngũ cán bộ xây dựng pháp luật.
Nêu thực tế, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, trong những năm qua, quy mô đào tạo pháp luật tăng trưởng nhanh, đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật đã có đóng góp quan trọng cho quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy hội nhập. Tuy nhiên, chất lượng của nguồn nhân lực pháp luật hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế.
Một là, số lượng cơ sở đào tạo luật tăng nhanh nhưng chưa đi đôi với bảo đảm chất lượng. Việc mở rộng quy mô đào tạo thiếu kiểm soát dẫn đến tình trạng đại trà hóa, chất lượng đầu ra không đồng đều. Nhiều nơi, chất lượng của công tác đào tạo chưa được bảo đảm. Thiếu sự gắn kết giữa chương trình đào tạo với nhu cầu của thực tiễn.
Hai là, mối liên kết giữa đào tạo, nghiên cứu và thực tiễn pháp luật còn rời rạc. Khoảng cách giữa lý luận và thực tiễn xây dựng cũng như thi hành pháp luật khiến nhiều cán bộ còn hạn chế trong tư duy phân tích chính sách cũng như kỹ năng thể chế hóa chính sách.
Ba là, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật còn chưa đồng đều. Một bộ phận còn nặng tư duy hành chính, thiếu tư duy tổng hợp liên ngành, thiếu kỹ năng số, kỹ năng đánh giá tác động và dự báo rủi ro còn nhiều hạn chế.
Bốn là, cơ chế đãi ngộ cũng như môi trường làm việc và cơ hội thăng tiến cũng chưa tạo ra được sự cạnh tranh và thi đua phấn đấu phù hợp với yêu cầu của lao động trí tuệ pháp luật. Điều này dẫn đến hiện tượng dịch chuyển lớn của nhân lực pháp luật có trình độ sang khu vực tư nhân.
Năm là, một bộ phận cán bộ còn biểu hiện tiêu cực, né tránh trách nhiệm, lợi ích nhóm làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng văn bản pháp luật và hiệu quả thực thi pháp luật.
Phá vỡ “vòng lặp bất cập” của chất lượng nguồn nhân lực pháp luật
Theo ông Tô Văn Hòa, nguyên nhân của những hạn chế nêu trên xuất phát từ cả yếu tố khách quan và chủ quan. Trong đó, bên cạnh tác động của hội nhập và cạnh tranh nguồn nhân lực chất lượng cao, yếu tố chủ quan vẫn chiếm tỷ trọng lớn như tư duy hành chính trong quản lý nhân sự còn phổ biến, việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác cán bộ còn chậm, công tác kiểm tra giám sát cũng còn chưa nghiêm, cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, khuyến khích sự dám nghĩ, dám làm còn yếu.
“Những hạn chế này đang tạo nên một vòng lặp bất cập trong phát triển nguồn nhân lực pháp luật, từ đào tạo phân mảnh dẫn tới nhân lực chất lượng không đồng đều, dẫn tới văn bản pháp luật chất lượng thấp, dẫn tới môi trường làm việc thiếu động lực, dẫn tới không thu hút được nhân tài và tiếp tục dẫn tới sự suy giảm chất lượng của nguồn nhân lực”, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội nhấn mạnh.
Để phá vỡ “vòng lặp bất cập” của chất lượng nguồn nhân lực pháp luật hiện nay, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội Tô Văn Hòa đề xuất tập trung vào 5 giải pháp có tính đột phá.
Thứ nhất, cần đẩy mạnh sự phân công và chuyên môn hóa công tác xây dựng pháp luật phù hợp với sự đổi mới cách thức tổ chức công tác xây dựng pháp luật theo hướng khoa học và hiện đại.
“Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 đã phân định rõ hai giai đoạn trong quy trình xây dựng pháp luật. Đó là giai đoạn xác định chính sách, phát triển chính sách và giai đoạn chuyển hóa chính sách thành điều khoản pháp luật. Nguồn nhân lực pháp luật cũng cần được phân công chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa theo hai công đoạn lớn này”, PGS.TS Tô Văn Hoà nói.
Sự tách bạch này cho phép đội ngũ chuyên gia tập trung đúng trọng tâm, nâng cao chất lượng, phân tích chính sách bảo đảm tính hợp lý, khả thi và nhất quán của chính sách cũng như sự khả thi và nhất quán của các quy định pháp luật. Đồng thời, đây cũng là phương thức để tối ưu hóa nguồn lực, tránh chồng chéo nhiệm vụ, chuyên nghiệp hóa và hạn chế sai sót trong soạn thảo.
Thứ hai, công tác đào tạo cán bộ pháp luật cần được thực hiện một cách liên tục và chuyên sâu theo các công đoạn của quy trình xây dựng pháp luật.
Thứ ba, đẩy mạnh đào tạo và ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật.
Thứ tư, tăng cường đầu tư có trọng tâm cho các cơ sở đào tạo luật trọng điểm và nâng cao chất lượng đào tạo pháp luật.
Thứ năm, hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế đãi ngộ đột phá để thu hút, duy trì và sử dụng hiệu quả nhân tài pháp luật.
“Cần ban hành và triển khai khung năng lực quốc gia cho các chức danh pháp luật làm cơ sở cho tuyển dụng, sử dụng, đánh giá và đãi ngộ. Bên cạnh đó, cũng cần đặc biệt chú trọng tới cơ chế thu hút nhân lực pháp luật chất lượng cao, trong đó có các hình thức hợp đồng chuyên gia, tạo môi trường làm việc công bằng, tích cực, trọng chuyên môn cũng như chính sách đãi ngộ tương xứng cho nhân sự giỏi trong khu vực công để thực hiện công tác xây dựng và thi hành pháp luật”, Hiệu trưởng
Nhấn mạnh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật là nhiệm vụ then chốt để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hoàn thiện thể chế pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, nếu những giải pháp nêu trên được triển khai đồng bộ và quyết liệt, chúng ta có thể xây dựng được đội ngũ cán bộ pháp luật chuyên nghiệp, hiện đại, liêm chính và có khả năng dẫn dắt tiến trình cải cách thể chế của đất nước trong giai đoạn mới.
Tường Minh
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật
22/11/2025
Theo PGS.TS Tô Văn Hòa, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật là nhiệm vụ then chốt để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hoàn thiện thể chế pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Yếu tố có ý nghĩa quyết định
Tại Diễn đàn Xây dựng pháp luật lần thứ nhất diễn ra sáng 22/11, trình bày tham luận Giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, PGS.TS Tô Văn Hòa, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, trong bối cảnh đẩy mạnh hoàn thiện thể chế để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, chất lượng nguồn nhân lực làm công tác xây dựng và thi hành pháp luật có ý nghĩa quyết định.
Các Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 66-NQ/TW đã đặt ra các yêu cầu đổi mới mạnh mẽ về tư duy, về phương thức và kỹ năng của đội ngũ cán bộ xây dựng pháp luật.
Nêu thực tế, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, trong những năm qua, quy mô đào tạo pháp luật tăng trưởng nhanh, đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật đã có đóng góp quan trọng cho quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy hội nhập. Tuy nhiên, chất lượng của nguồn nhân lực pháp luật hiện nay vẫn tồn tại nhiều hạn chế.
Một là, số lượng cơ sở đào tạo luật tăng nhanh nhưng chưa đi đôi với bảo đảm chất lượng. Việc mở rộng quy mô đào tạo thiếu kiểm soát dẫn đến tình trạng đại trà hóa, chất lượng đầu ra không đồng đều. Nhiều nơi, chất lượng của công tác đào tạo chưa được bảo đảm. Thiếu sự gắn kết giữa chương trình đào tạo với nhu cầu của thực tiễn.
Hai là, mối liên kết giữa đào tạo, nghiên cứu và thực tiễn pháp luật còn rời rạc. Khoảng cách giữa lý luận và thực tiễn xây dựng cũng như thi hành pháp luật khiến nhiều cán bộ còn hạn chế trong tư duy phân tích chính sách cũng như kỹ năng thể chế hóa chính sách.
Ba là, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật còn chưa đồng đều. Một bộ phận còn nặng tư duy hành chính, thiếu tư duy tổng hợp liên ngành, thiếu kỹ năng số, kỹ năng đánh giá tác động và dự báo rủi ro còn nhiều hạn chế.
Bốn là, cơ chế đãi ngộ cũng như môi trường làm việc và cơ hội thăng tiến cũng chưa tạo ra được sự cạnh tranh và thi đua phấn đấu phù hợp với yêu cầu của lao động trí tuệ pháp luật. Điều này dẫn đến hiện tượng dịch chuyển lớn của nhân lực pháp luật có trình độ sang khu vực tư nhân.
Năm là, một bộ phận cán bộ còn biểu hiện tiêu cực, né tránh trách nhiệm, lợi ích nhóm làm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng văn bản pháp luật và hiệu quả thực thi pháp luật.
Phá vỡ “vòng lặp bất cập” của chất lượng nguồn nhân lực pháp luật
Theo ông Tô Văn Hòa, nguyên nhân của những hạn chế nêu trên xuất phát từ cả yếu tố khách quan và chủ quan. Trong đó, bên cạnh tác động của hội nhập và cạnh tranh nguồn nhân lực chất lượng cao, yếu tố chủ quan vẫn chiếm tỷ trọng lớn như tư duy hành chính trong quản lý nhân sự còn phổ biến, việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về công tác cán bộ còn chậm, công tác kiểm tra giám sát cũng còn chưa nghiêm, cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, khuyến khích sự dám nghĩ, dám làm còn yếu.
“Những hạn chế này đang tạo nên một vòng lặp bất cập trong phát triển nguồn nhân lực pháp luật, từ đào tạo phân mảnh dẫn tới nhân lực chất lượng không đồng đều, dẫn tới văn bản pháp luật chất lượng thấp, dẫn tới môi trường làm việc thiếu động lực, dẫn tới không thu hút được nhân tài và tiếp tục dẫn tới sự suy giảm chất lượng của nguồn nhân lực”, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội nhấn mạnh.
Để phá vỡ “vòng lặp bất cập” của chất lượng nguồn nhân lực pháp luật hiện nay, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội Tô Văn Hòa đề xuất tập trung vào 5 giải pháp có tính đột phá.
Thứ nhất, cần đẩy mạnh sự phân công và chuyên môn hóa công tác xây dựng pháp luật phù hợp với sự đổi mới cách thức tổ chức công tác xây dựng pháp luật theo hướng khoa học và hiện đại.
“Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025 đã phân định rõ hai giai đoạn trong quy trình xây dựng pháp luật. Đó là giai đoạn xác định chính sách, phát triển chính sách và giai đoạn chuyển hóa chính sách thành điều khoản pháp luật. Nguồn nhân lực pháp luật cũng cần được phân công chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa theo hai công đoạn lớn này”, PGS.TS Tô Văn Hoà nói.
Sự tách bạch này cho phép đội ngũ chuyên gia tập trung đúng trọng tâm, nâng cao chất lượng, phân tích chính sách bảo đảm tính hợp lý, khả thi và nhất quán của chính sách cũng như sự khả thi và nhất quán của các quy định pháp luật. Đồng thời, đây cũng là phương thức để tối ưu hóa nguồn lực, tránh chồng chéo nhiệm vụ, chuyên nghiệp hóa và hạn chế sai sót trong soạn thảo.
Thứ hai, công tác đào tạo cán bộ pháp luật cần được thực hiện một cách liên tục và chuyên sâu theo các công đoạn của quy trình xây dựng pháp luật.
Thứ ba, đẩy mạnh đào tạo và ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật.
Thứ tư, tăng cường đầu tư có trọng tâm cho các cơ sở đào tạo luật trọng điểm và nâng cao chất lượng đào tạo pháp luật.
Thứ năm, hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế đãi ngộ đột phá để thu hút, duy trì và sử dụng hiệu quả nhân tài pháp luật.
“Cần ban hành và triển khai khung năng lực quốc gia cho các chức danh pháp luật làm cơ sở cho tuyển dụng, sử dụng, đánh giá và đãi ngộ. Bên cạnh đó, cũng cần đặc biệt chú trọng tới cơ chế thu hút nhân lực pháp luật chất lượng cao, trong đó có các hình thức hợp đồng chuyên gia, tạo môi trường làm việc công bằng, tích cực, trọng chuyên môn cũng như chính sách đãi ngộ tương xứng cho nhân sự giỏi trong khu vực công để thực hiện công tác xây dựng và thi hành pháp luật”, Hiệu trưởng
Nhấn mạnh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật là nhiệm vụ then chốt để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hoàn thiện thể chế pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng, nếu những giải pháp nêu trên được triển khai đồng bộ và quyết liệt, chúng ta có thể xây dựng được đội ngũ cán bộ pháp luật chuyên nghiệp, hiện đại, liêm chính và có khả năng dẫn dắt tiến trình cải cách thể chế của đất nước trong giai đoạn mới.
Tường Minh