Thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025, tại thành phố Cần Thơ, Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính (VBQPPL&QLXLVPHC), Bộ Tư pháp vừa tổ chức Hội nghị trao đổi, cho ý kiến về kết quả kiểm tra các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) Chuyên đề thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường. Đồng chí Hồ Quang Huy, Cục trưởng Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC và đồng chí Nguyễn Thị Thu Hòe, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC đồng chủ trì Hội nghị.
Tham dự Hội nghị có các đồng chí lãnh đạo, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành thuộc Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND) của 18 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam và một số tỉnh có VBQPPL được kiểm tra liên quan đến bảo vệ môi trường.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Cục trưởng Hồ Quang Huy cho biết, thực hiện Kế hoạch kiểm tra Chuyên đề về các văn bản liên quan đến việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường ban hành kèm theo Quyết định số 1708/QĐ-BTP ngày 17/9/2024 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC đã tổ chức kiểm tra đối với các văn bản thuộc lĩnh vực nêu trên theo thẩm quyền và bước đầu phát hiện các văn bản của một số địa phương trong lĩnh vực môi trường có quy định trái pháp luật về nội dung, thẩm quyền.
Cục trưởng Hồ Quang Huy phát biểu khai mạc Hội nghị.
Đồng chí Hồ Quang Huy nhấn mạnh, Hội nghị là diễn đàn quan trọng và ý nghĩa, là dịp để các địa phương trao đổi, thảo luận, nhận diện rõ tính pháp lý của các quy định pháp luật, từ đó tham mưu các giải pháp xử lý quy định trái pháp luật, hoàn thiện hệ thống VBQPPL tại địa phương trong thời gian tới. Đồng thời, đây cũng là kênh giúp Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC hoàn thiện kết quả kiểm tra và tham mưu chính xác cho Lãnh đạo Bộ Tư pháp về phương án xử lý các văn bản trái pháp luật. Với trách nhiệm được giao, Cục sẽ có kết luận chính thức đối với các văn bản có quy định trái pháp luật đã được phát hiện, đảm bảo tính pháp lý và sự đồng thuận cơ bản trong nhận thức và quan điểm của Cục cũng như của các Sở, ngành địa phương, đặc biệt là các chủ thể có thẩm quyền ban hành các VBQPPL là HĐND và UBND.
Tại Hội nghị, đồng chí Trần Mạnh Hiếu - Trưởng phòng Phòng Kiểm tra văn bản và tiếp nhận phản ánh chính sách khối Kinh tế (KTVB&TNPACS KKT), thuộc Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC đã trình bày khái quát kết quả kiểm tra VBQPPL liên quan đến việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường. Báo cáo cho thấy, các văn bản trái pháp luật tập trung chủ yếu vào 05 nhóm nội dung: (1) Các VBQPPL quy định về giá dịch vụ chất thải rắn sinh hoạt; (2) quy định giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế; (3) quy định phí và lệ phí trong lĩnh vực tài nguyên môi trường, chính sách hỗ trợ; (4) quy định về quản lý chất thải; (5) quy định về chi sự nghiệp bảo vệ môi trường.
Trên cơ sở đó, các đại biểu tham dự Hội nghị đã cho ý kiến, giải trình, tiếp thu kết quả kiểm tra văn bản và thông tin cụ thể về các vấn đề liên quan đến thực tiễn xây dựng, ban hành, triển khai các quy định tại địa phương.
Đại biểu tham dự phát biểu ý kiến.
Các địa phương đều đánh giá kết quả kiểm tra, phát hiện của Cục là xác đáng. Đồng thời cũng chia sẻ, giải trình thêm về bối cảnh và căn cứ xây dựng các văn bản nói trên, nhất là những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn quản lý nhà nước tại địa phương. Trong đó, có những vấn đề khách quan đến từ áp lực quản lý nhà nước trong bối cảnh đặc thù (như: tác động phức tạp của tình hình dịch bệnh Covid-19, về tình hình kinh tế - xã hội khó khăn của địa phương, tính cấp bách trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước và việc thiếu các công cụ quản lý là các VBQPPL hướng dẫn cụ thể trong lĩnh vực bảo vệ môi trường…). Các địa phương ban hành VBQPPL chưa phù hợp cũng khẳng định, sẽ khẩn trương xử lý theo đúng quy định của pháp luật trong thời gian ngắn nhất.
Trong quá trình trao đổi các địa phương cũng cho biết, cho tới thời điểm tổ chức Hội nghị, một số địa phương đã khởi động quy trình để xử lý các văn bản có dấu hiệu trái pháp luật đã được Cục KTVB&QLXLVPHC chỉ ra. Bên cạnh đó, một số địa phương (như Khánh Hòa) cũng đề nghị Bộ Tư pháp có hướng dẫn thêm đối với trường hợp ban hành VBQPPL tại những địa phương thuộc diện sáp nhập (công tác rà soát, hiệu lực của các VBQPPL đã ban hành trong phạm vi đơn vị hành chính mới).
Chia sẻ với các đại biểu, Phó Cục trưởng Cục KTVB&QLXLVPHC Nguyễn Thị Thu Hòe - đã trao đổi, hướng dẫn nhằm tháo gỡ từng phần những khó khăn, vướng mắc từ kiến nghị của các địa phương.
Bế mạc Hội nghị, Cục trưởng Hồ Quang Huy cảm ơn sự phối hợp tích cực, các ý kiến phát biểu trách nhiệm cao của đại biểu tham dự Hội nghị; đánh giá cao chất lượng kết quả kiểm tra chuyên đề pháp luật về bảo vệ môi trường. Đồng chí cũng đề nghị các Sở Tư pháp bám sát Chuyên đề giám sát năm 2025 của Quốc hội để tham mưu HĐND, UBND chỉ đạo các sở, ngành liên quan tiếp tục đẩy mạnh việc rà soát các VBQPPL thuộc phạm vi lĩnh vực quản lý và chịu trách nhiệm trước UBND và HĐND về kết quả rà soát. Đối với các địa phương có văn bản có dấu hiệu trái pháp luật đã được cho ý kiến tại Hội nghị này, thực hiện việc báo cáo chính thức, giải trình (nếu có) gửi về Bộ Tư pháp (qua Cục Kiểm tra VBQPPL&QLXLVPHC) trước ngày 15/6.
Về phía Cục KTVB&QLXLVPHC, Cục trưởng yêu cầu Phòng KTVB&TNPACS KKT tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu, lưu ý những vấn đề từ thực tiễn, đặc thù của địa phương và những vấn đề bất cập, vướng mắc xuất phát từ chính các VBQPPL của Trung ương để tham mưu Bộ, báo cáo Chính phủ, Quốc hội tiếp tục có ý kiến chỉ đạo các Bộ, ngành thực hiện rà soát, hoàn thiện pháp luật lĩnh vực bảo vệ môi trường. Khẩn trương hoàn thiện hồ sơ báo cáo Quốc hội về kết quả giám sát năm 2025; tham mưu lãnh đạo Cục ra Kết luận chính thức đối với các VBQPPL trái pháp luật.
Hội nghị đã thành công tốt đẹp, trong sự chia sẻ, thống nhất quan điểm chung về bảo đảm và tăng cường pháp chế, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật; hướng tới Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam./.
Uông Minh Vương,
Phòng KTVB&TNPACS KKT
Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính