Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, đấu tranh ngăn chặn những thói hư, tật xấu của cán bộ, đảng viên

14/11/2019


Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới, Người sáng lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng ta, lãnh đạo công cuộc giữ nước và dựng nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng Đảng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, những người đưa đường lối, chính sách của Đảng đến với quần chúng, nhân dân lao động và tập hợp, tổ chức quần chúng tiến hành cách mạng. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém.
Suốt cuộc đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh bận trăm công, ngàn việc cách mạng, nhưng Người vẫn luôn là “người làm vườn”, kiên trì, chăm sóc “vun trồng những cây cối quý báu của Đảng” và của dân tộc ta. Tại một bài giảng tại nước ngoài năm 1927, Người nói, là phải thường xuyên trao dồi “tư cách một người cách mệnh”, từng cán bộ phải rèn luyện ra sao, đối với đồng chí, đồng nghiệp, đối với dân và đối với nhiệm vụ được giao như thế nào?
Ngày 17 tháng 9 năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho các đồng chí tỉnh Nghệ An, Người dăn dò: “Cán bộ ta nhiều người cúc cung tận tụy, hết lòng trung thành với nhiệm vụ, với Chính phủ, với quốc dân. Nhưng cũng có nhiều người hủ hóa, lên mặt làm quan cách mạng, hoặc là độc hành, độc đoán, hoặc là vì công vinh tư. Thậm chí dùng phép công để báo thù tư, làm cho dân oán Chính phủ…Những khuyết điểm trên, nhỏ thì làm cho dân chúng hoang mang, lớn thì làm cho nền đoàn kết lay động. Chúng ta phải lập tức sửa đổi ngay”. Chủ tịch Hồ Chí Minh giáo dục cách làm người, làm cán bộ và phê bình, phê phán những thói hư, tật xấu trong đội ngũ cán bộ, đảng viên là những việc làm thường xuyên thắm tình đồng chí, đòi hỏi phải tiến hành bền bỉ, liên tục.
Ngày 17 tháng 10 năm 1945, trong thư gửi ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra 6 căn bệnh của cán bộ, công chức lúc bấy giờ. Cụ thể là, “trái phép”, do tư thù, tư oán mà bắt bớ trái phép, tịch thu bừa bãi; “cậy thế”, cho mình là người của ban này, ban nọ, rồi ngang tàng phóng túng, muốn làm sao được vậy; “hủ hóa”, muốn ăn ngon, mặc đẹp, chi tiêu ngày càng xa xỉ, lấy của công dùng vào việc tư; “tư túng”, kéo bè, kéo cánh, không tài năng gì cũng đưa vào chức này, chức nọ; “chia rẽ”, bênh vực lớp này chống lại lớp kia; “kiêu ngạo”, lúc nào cũng lên mặt “quan cách mạng”, coi khinh quần chúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh phê phán gay gắt những “lầm lỗi nặng nề nói trên”, đồng thời Người chỉ rõ: “chúng ta không sợ sai lầm, nhưng đã nhận biết sai lầm thì phải ra sức sửa chữa”. Sự nghiệp cách mạng phát triển, công việc ngày càng nhiều, cán bộ, đảng viên tăng thêm. Do thiếu tư tưởng, rèn luyện, không ít người đã vi phạm khuyết điểm và những khuyết điểm đó mạng năng dấu ấn của “quan cai trị”, “người cầm quyền” dưới thời kỳ thống trị của chế độ phong kiến, thực dân.
Tháng 3 năm 1947, trong thư gửi các đồng chí Bắc Bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu ra tám khuyết điểm “phải kiên quyết tẩy sạch”. Cụ thể là, “Địa phương chủ nghĩa”, chỉ biết đến lợi ích của địa phương mình, bộ phận mình; “óc bè phái”, nghe nhười, dùng người hẩu với mình; “óc quân phiệt quan liêu”, hống hách như một “ông vua con” ở nơi mình phụ trách; “óc hẹp hòi”, không biết dùng chỗ hay của người khác và giúp họ chữa chỗ dở: “ham chuộng hình thức”, thích hình thức bề ngoài, phô trương cho oai; “làm việc lối bàn giấy”, thích làm việc kiểu giấy tờ, chỉ tay năm ngón, ít đi sâu vào quần chúng, không bám sát thực tiễn; “vô kỷ luật, kỷ luật không nghiêm”, việc dễ thì làm, khó thì bỏ, bỏ địa phương khi chiến tranh lan đến; “ích kỷ, hủ hóa”, thích ăn ngon, mặc đẹp, xa hoa, chỉ lo danh lợi cho bản thân mình.
Những ngày đầu kháng chiến chống Thực dân Pháp, mặc dù trong điều kiện hết sức khó khăn, lại bộn bề công việc, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng tập thể Bộ Chính trị đã tập trung mọi công việc vòa công tác đối nội, đối ngoại của một chính quyền non trẻ. Cùng với việc xây dựng bộ máy cho kháng chiến, kiến quốc từ Trung ương đến địa phương, Chủ tịch Hồ Chí Minh dành nhiều thời gian cho việc xây dựng, rèn luyện, uốn nắn những sai lầm, lệch lạc của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Tháng 10 năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho ra đời tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, đây được coi là cẩm nang gối đầu giường của đông đảo cán bộ, đảng viên. Người nghiêm khắc yêu cầu từng tổ chức, từng người: “ngay từ bây giờ, các cơ quan, các cán bộ, các đảng viên, mỗi người, mỗi ngày phải thiets thực tự kiểm điểm và kiểm điểm đồng đội mình. Hễ thấy khuyêt điểm phải kiên quyết tự sửa và giúp đồng chí mình sửa. Phải như thế Đảng mới nhanh chóng phát triển, công việc với chóng thành công”. Nội dung của tác phẩm là những lời chỉ dẫn cụ thể cán bộ, đảng viên về phương pháp lãnh đạo và tác phong công tác của người chiến sỹ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Ming đã nêu lên khá nhiều khuyết điểm của không ít cán bộ, đảng viên và chỉ dẫn cách thức chữa từng căn bệnh cụ thể. Những khuyết điểm, Chủ tịch Hồ Chí Minh xếp thành ba loại: “Khuyết điểm về tư tưởng tức là bệnh chủ quan. Khuyết điểm về sự quan hệ trong Đảng và ngoaì Đảng, tức là bệnh hẹp hòi. Khuyết điểm về cách nói và cách viết, tức là ba hoa. Ba “chứng bệnh nguy hiểm” này nếu không chữa ngay để nó lây ra, thì có hại vô cùng”.
Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cập hàng loạt chứng bệnh tệ hại khác và mỗi chứng bệnh là một kẻ địch. Kẻ địch bên trong của mối cán bộ, đảng viên. Bác phân tích sâu sắc: “Mỗi kẻ địch bên trong là một bạn đồng ming của kẻ địch bên ngoài. Địch bên ngoài không đáng sợ. Địch bên trong ta đáng sợ hơn, vì nó phá hoại từ trong phá ra”. Những chứng bệnh này là là bước phát triển tất yếu của của những chứng bệnh cũ. Đó là, “bệnh nể nang”, làm ngơ trước sai lầm của người quen biết, họ hàng, thân thích; “bệnh tham lam”, tự tư, tự lợi, đặt lợi ích cá nhân lên trên lọi ích dân tộc; “bệnh lười biếng”, tự cho mình là cái gì cũng biết, việc gì cũng giỏi, lười suy nghĩ, lười học tập, dành lấy việc dễ, đẩy việc khó cho người; “bệnh kiêu ngạo”, tụ cao, tự đại, ham địa vị, danh vọng, hay leemn mặt, thích được tâng bốc; “bệnh hiếu danh”, tự cho mình là anh hùng, quan trọng, không chịu làm công tác thiết thực; “thiếu kỷ luật”, đặt mình lên trên tổ chức, thích sao làm vậy; “óc hẹp hòi”, khing người, không cân nhắc người tốt, sợ người ta hơn mình; “óc lãnh tụ”, làm được một vài việc thì cho  mình đáng là lãnh tụ, lãnh tụ ở địa phương, đơn vị; “bệnh hữu danh, vô thực”, làm việc không thiết thực, làm cho có chuyện, làm ít nói nhiều; “kéo bè, kéo cánh”, tự bè phái dẫn đến chia rẽ, hợp với mình thị dở cũng thành là hay, che đậy cho nhau; “bệnh cận thị”, không nhình xa, thấy rộng; “bệnh tỵ nạnh”, cái gì cũng muốn “bình đẳng”, cào bằng như nhau; “xu nịnh, a dua”, bốc thơm cấp trên và những người có quyền thế, theo gió bẻ buồm, những chứng bệnh trên bắt nguồn từ “bệnh cá nhân”, mọi suy nghĩ, việc làm đều xuất phát từ lợi ích cá nhân và đặt lợi ích cá nhân lên trên hết, trước hết. “Tất cả đều vì cá nhân, vì gia đình mình, vì phe nhóm mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Mắc những căn bệnh đó là do “kém tính Đảng”, mắc một trong những bệnh đó “là hỏng việc”.
Tại Đại hội lần thứ II của Đảng năm 1951, trong Báo cáo chính trị, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục nhấn mạnh “những khuyết điểm khá phổ thông và nghiêm trọng”, lúc ấy là “những bệnh chủ quan, quan liêu, mệnh lệnh, hẹp hòi và bệnh công thần”. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi cán bộ, đảng viên, nhân dân phải thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, chống bệnh quan liêu, “Tham ô là kẻ cướp. Lãng phí tuy không lấy của công đút túi, song kết quả cũng rất có hại cho nhân dân, cho Chính phủ. Có khi tệ hại hơn tham ô. Mà có nạn tham ô và lãng phí là vì bệnh quan liêu. Muốn trừ nạn tham ô, lãng phí thì trước mắt phải tẩy sạch bệnh quan liêu”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cái gì trái với đạo đức cách mạng đều là chủ nghĩa cá nhân. Muốn thành người cách mạng, thành người cộng sản chân chính thì phải chống chủ nghĩa cá nhân”. Bác Hồ chỉ rõ rằng: “Do cá nhân chủ nghĩa mà phạm nhiều sai lầm và đòi hỏi mối cán bộ, đảng viên “phải kiêm quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và tính kỷ luật. Phải đi sâu, đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thực sự tông trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Phải cố gắng học tập, rèn luyện, không ngừng nâng cao trình độ hiểu biets để làm tốt nhiệm vụ”.
Bác Hồ muôn vàn kính yêu của dân tộc ta đã đi xa, nhưng Tư tưởng của Người và những quan điểm,  Di huấn về xây dựng Đảng, rèn luyện, bồi dưỡng, quản lý đội ngũ cán bộ, đảng viên và luôn chiếu sáng cho từng bước đi của mối người cán bộ, đảng viên. Thực hiện Di huấn của Chủ tịch Hò Chí Minh, phát huy kết quả bước đầu của đợt tự phê bình và phên bình theo Tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI và Nghị quyết Tung ương 4 khóa XII của Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên hãy luôn luôn nghiêm khắc với bản thân mình và thường xuyên nhắc nhở nhau, giúp đỡ nhau sửa chữa, khắc phục những sai lầm, khuyết điểm, đấu tranh không khoan nghượng đối với vi phạn, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, xử lý nghiêm minh đối với những cán bộ, đảng viên cố tình đi ngược lại kỷ luật, kỹ cương, mục tiêu, lý tưởng của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đó chính là điều Bác luôn mong muốn ở mối cán bộ, đảng viên chúng ta.
Để làm tốt những Lời di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta ra sức rèn luyện, học tập, công tác, góp phần tích cực nhằm xây dựng Đảng, Nhà nước luôn trong sạch, vững mạnh, thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới do Đảng ta đề ra, nhằm xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn mà Bác Hồ luôn kính yêu hằng mong mỏi./.
 
Nguyễn Quốc Huy - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Cơ quan Bộ Tư pháp