Thời gian qua, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có Thông báo văn bản có dấu hiệu trái pháp luật gửi một số Bộ, ngành và địa phương. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2009 đến hôm qua (22/9/2010), có tới 07 Bộ và 13 tỉnh, TP trực thuộc TƯ vẫn “ngó lơ” trước thông báo về 23 văn bản có dấu hiệu trái pháp luật (trong đó 09 văn bản của các Bộ NN&PTNT, Công thương, GD&ĐT, Xây dựng, LĐTB&XH, Tài chính, Y tế và 14 văn bản của UBND tỉnh Nghệ An, Hưng Yên, Hải Dương, Hà Giang, Kon Tum, Quảng Nam, Đăk Nông, Bình Định, TP.HCM, Đồng Nai, TP.Hà Nội, Ninh Thuận, Quảng Bình) mà Cục Kiểm tra VBQPPL gửi cho họ.
Theo ông Lê Hồng Sơn - Cục trưởng Cục Kiểm tra VBQPPL, điều đáng lưu ý là nhiều văn bản liên quan trực tiếp đến vấn đề an sinh xã hội như Quyết định số 99/2008 của Bộ NN&PTNT ban hành quy định quản lý sản xuất, kinh doanh rau, quả và chè an toàn; Công văn số 02/BXD-PTĐT và Thông tư số 04/2006 của Bộ Xây dựng liên quan đến thực hiện quy chế khu đô thị mới; Thông tư liên tịch số 09/2009 của Bộ Y tế - Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện bảo hiểm y tế; Thông tư số 19/2008 của Bộ LĐTB&XH về bảo hiểm xã hội bắt buộc… cũng nằm trong số những văn bản đang có dấu hiệu trái pháp luật mà chưa được kiểm tra, xử lý.
Thậm chí, có những văn bản được liệt vào danh sách “có dấu hiệu trái pháp luật” đến cả năm, thậm chí hơn 1 năm, nhưng đến nay vẫn “an toàn”, không bị đem ra “kiểm tra, xử lý” theo yêu cầu của Cục Kiểm tra VBQPPL như hai Quyết định của Bộ Tài chính số 15/2008/QĐ-BTC (ngày 27/3/2008), Quyết định số 98/2007/QĐ-BTC (ngày 3/12/2007), Quyết định số 641/2008/QĐ-UBND (ngày 5/3/2008) của UBND tỉnh Nghệ An, Quyết định số 02/2007/QĐ-UBND (ngày 12/2/2007) của UBND tỉnh Hưng Yên…
Sự chậm chễ trong việc xử lý văn bản có dấu hiệu trái pháp luật sẽ phát sinh ra những “hậu quả của chính sách”, ảnh hưởng đến quyền lợi của những tổ chức, cá nhân có liên quan, giảm lòng tin của người dân đối với hệ thống văn bản pháp luật và bộ máy quản lý của Nhà nước...
Do đó, ngày 22/9, Cục Kiểm tra VBQPPL một lần nữa phải đôn đốc thực hiện Thông báo văn bản có dấu hiệu trái pháp luật bằng Công văn số 135/KTrVB gửi 7 Bộ và 13 tỉnh, TP đang để các văn bản “đầy nguy cơ” này ngang nhiên tồn tại.
Qua động thái “nhắc nhở” này, vấn đề đặt ra là hiệu lực thực thi các thông báo về các văn bản có dấu hiệu trái pháp luật. Cho dù luật quy định cho Bộ Tư pháp “hậu kiểm”, thông báo yêu cầu các cơ quan, cá nhân ban hành văn bản có dấu hiệu trái pháp luật kiểm tra, xử lý, nếu các chủ thể không thực hiện thông báo, Cục Kiểm tra VBQPPL sẽ “báo cáo Bộ trưởng Bộ Tư pháp trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật”, nhưng với tình trạng “thông báo cả năm mà không có phản hồi” như trên thì chẳng khác nào “ném đá ao bèo”. Vậy là công tác hậu kiểm văn bản đang không được tôn trọng đúng với vị trí, vai trò của nó trong cả quy trình ban hành và thực thi VBQPPL.
H.G