4 cấp là trái luật
Trước khi Pháp lệnh sửa đổi được đưa ra thảo luận tại phiên họp thứ 32, TANDTC đã có Tờ trình bổ sung một số vấn đề quan trọng của dự án, trong đó có quy định về ngạch thẩm phán.
Ban đầu, theo tờ trình của TANDTC thì nên có 4 ngạch thẩm phán (Thẩm phán TANDTC, thẩm phán cao cấp, thẩm phán trung cấp và thẩm phán sơ cấp). Theo TANDTC việc phân chia như vậy sẽ giải quyết được tình trạng bức xúc trong công tác luân chuyển, điều động, bố trí thẩm phán như hiện nay và lâu dài đây sẽ là thẩm phán 4 cấp theo tinh thần cải cách tư pháp.
Tuy nhiên, theo bà Lê Thị Thu Ba, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, nếu quy định như trên sẽ không đảm bảo thống nhất với Hiến pháp và Luật Tổ chức TAND. Theo Luật này, tổ chức tòa án có ở 3 cấp: TANDTC có thẩm phán TANDTC, TA cấp tỉnh có thẩm phán tỉnh, TA huyện có thẩm phán huyện. Đối với Tòa án quân sự cũng có những quy định cụ thể. Theo bà Ba, tổ chức Tòa án vẫn có ba cấp nhưng dự thảo Pháp lệnh lại quy định 4 ngạch thẩm phán là chưa phù hợp.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận không đồng tình với việc quy định 4 ngạch thẩm phán vì ông cho rằng không phù hợp với tổ chức 3 cấp như hiện tại. “Luật Tổ chức TAND khẳng định Tòa án tối cao chỉ có thẩm phán tối cao mà không thể có thẩm phán khác. Nhưng Pháp lệnh sửa đổi thì có đến mấy loại thẩm phán”. Rồi còn khái niệm “trợ lý xét xử” theo ông Thuận là “chức danh gì không thể hiểu nổi”.
Tiếp thu các ý kiến của cơ quan thẩm tra cũng như thường vụ Quốc hội Chánh án Trương Hòa Bình xin rút từ 4 ngạch thẩm phán xuống còn 3.
Xa rồi thời “phong” chức danh tư pháp để lấy quần áo mặc
Sau khi kể câu chuyện về thời ngay đến cả lái xe của Viện Kiểm sát cũng phải bổ nhiệm kiểm sát viên để được trang bị quần áo, dày dép…Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Văn Thuận “xin lỗi nói thẳng” việc sửa đổi Pháp lệnh chỉ nhằm giải quyết về chế độ cho cán bộ Tòa án. Hơn nữa, ông Thuận lưu ý, khi sửa Pháp lệnh này chưa có ý kiến của Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp và đề nghị chưa sửa Pháp lệnh nói trên.
Chia sẻ về những khó khăn trong chế độ cho ngành Tòa án nhưng Ủy viên thường vụ Trần Thế Vượng cũng không ngần ngại “anh nói khó trong điều động thẩm phán nhưng thực chất vấn đề chỉ vì phụ cấp của người bị điều động (ví dụ từ tỉnh xuống huyện) giảm đi nên khó thôi”. Nếu chỉ vì chuyện rất “không đáng kể” đó mà sửa Pháp lệnh theo ông Vượng thì chưa nên.
Trước những phản ứng mạnh mẽ của một số thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp phải nhiều lần đứng lên phân trần: Sửa Pháp lệnh không chỉ để giải quyết về chế độ mà để tăng cường năng lực cho đội ngũ thẩm phán, nhất là ở cấp huyện. Đồng thời việc phân cấp theo ngạch thẩm phán giúp cho quá trình điều động, luân chuyển bớt khó khăn (vì thực tế hiện nay quy trình này hết sức rắc rối, mất thời gian).
Chưa bằng lòng, chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận và Trưởng ban Dân nguyện Trần Thế Vượng tiếp tục đề nghị TANDTC làm rõ một số vấn đề như Pháp lệnh hiện hành chỉ quy định điều chuyển ngang cấp, trong khi thực tế ta điều chuyển theo hệ thống dọc từ trên xuống như vậy có trái luật không? Thực tế có bao nhiều trường hợp phải điều động. Thêm nữa, đầu năm 2009, 700 Tòa án cấp huyện được “quyết” tăng thẩm quyền đều đã đủ các điều kiện bắt buộc về năng lực, số lượng thẩm phán, cơ sở vật chất, nay lại kêu phải điều động, luận chuyển để giải quyết khó khăn là sao?
Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình và Phó Chánh án Trần Văn Tú tiếp tục đứng lên khẳng định sửa Pháp lệnh không trái Hiến pháp, không trái Luật và tháo gỡ những khó khăn bất cập đang đặt ra cho ngành Tòa án hiện nay.
Ủng hộ quan điểm của TANDTC, Trưởng ban Công tác đại biểu Phạm Minh Tuyên và Chủ tịch Hội đồng dân tộc KSo Phước đều cho rằng cần thiết sửa Pháp lệnh. Thậm chí ông Tuyên nhấn mạnh “các ngành khác đã tăng lương hết rồi, mà ngành Tòa án nói riêng, các cơ quan tư pháp nói chung vẫn chưa được quan tâm đầy đủ như vậy là rất thiệt thòi. Nếu không gỡ được tổng thể, ta có thể gỡ từng phần”
Kết thúc buổi thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu giao dự thảo lại cho Ủy ban Tư pháp phối hợp với TANDTC tiếp thu nghiên cứu để xin them ý kiến của Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương và trình trong phiên họp tới.
Thu Hằng
|
Theo Ủy ban Tư pháp, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Thẩm phán và Hội thẩm TAND là cần thiết, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Tuy nhiên, việc sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh lần này cần có bước đi thích hợp, vừa tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn, vừa bảo đảm tính pháp chế, tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với định hướng cải cách tư pháp… |