Hôm qua, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày trước Quốc hội dự án Luật Nuôi con nuôi. So với dự thảo được đưa ra lấy ý kiến thường vụ tại phiên họp thứ 23, nhiều nội dung quan trọng đã được tiếp thu, chỉnh lý.
Từ 15 tuổi trở xuống mới được nhận làm con nuôi
Theo Dự thảo Luật trình Quốc hội, người được nhận làm con nuôi là trẻ em từ đủ 15 tuổi trở xuống và người trên 15 tuổi nếu là thương binh, người tàn tật, người mất năng lực hành vi dân sự hoặc làm con nuôi của người già yếu, cô đơn.
Tuy nhiên, theo đề nghị của Ủy ban Pháp luật Quốc hội thì Luật chỉ nên tập trung quy định con nuôi là trẻ em. Bởi vì, theo báo cáo của Cơ quan soạn thảo, thực tế từ khi có Luật Hôn nhân & Gia đình 1986 đến nay không có trường hợp nào đăng ký người trên 15 tuổi là thương binh, người tàn tật… được nhận làm con nuôi hoặc nhận làm con nuôi của người già, yếu cô đơn. Hơn nữa, việc nhận làm con nuôi trong những trường hợp này thực chất là nhận “phụng dưỡng, chăm sóc”, không phù hợp với bản chất cũng như mục đích của việc nuôi con nuôi quy định tại dự thảo Luật.
Về độ tuổi là trẻ em được nhận làm con nuôi, Ủy ban Pháp luật cũng cho rằng, theo quy định của Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em thì trẻ em là người dưới 16 tuổi. Do đó, để đảm bảo sự thống nhất, Ủy ban đề nghị quy định trẻ em được nhận làm con nuôi là người dưới 16 tuổi.
Tăng cường nuôi con nuôi trong nước
Với quan điểm xuyên suốt là tăng cường việc nuôi con nuôi trong nước đối với trẻ em; việc cho trẻ em làm con nuôi người nước ngoài chỉ là giải pháp cuối cùng, dự thảo Luật đã quy định một số biện pháp và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tìm gia đình thay thế ở trong nước cho trẻ em.
Theo đó, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm thông báo tìm gia đình thay thế cho trẻ em trong thời hạn 30 ngày; “hết thời hạn này mà không có người trong nước nhận trẻ em làm con nuôi, thì lập hồ sơ gửi Sở Tư pháp thẩm tra và chuyển danh sách cho Bộ Tư pháp để thông báo trên Cổng thông tin điện tử của Bộ trong thời hạn 30 ngày. Quá 30 ngày mà không có người trong nước nhận làm con nuôi, thì trẻ em mới được giới thiệu làm con nuôi người nước ngoài.”, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nhấn mạnh.
Giới thiệu trẻ: phải qua Hội đồng tư vấn
Một trong những điểm mới quan trọng của Dự thảo Luật, theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường là đổi mới cách thức giới thiệu trẻ em làm con nuôi người nước ngoài.
Bộ trưởng cho biết: thực tế hiện nay, việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi người nước ngoài do các cơ sở nuôi dưỡng trẻ em thực hiện. Theo báo cáo của các địa phương, đặc biệt theo phản ánh của nhiều nước cho thấy, nếu tiếp tục để cơ sở nuôi dưỡng vừa tiếp nhận trẻ em vào nuôi dưỡng, vừa tiếp nhận các khoản hỗ trợ nhân đạo của tổ chức, cá nhân nước ngoài và trực tiếp giới thiệu trẻ em làm con nuôi như hiện nay, thì dễ dẫn đến tiêu cực, thỏa thuận ngầm trong việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi. Vấn đề này dư luận thời gian qua rất bức xúc.
Khắc phục tình trạng này, dự thảo Luật quy định việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi người nước ngoài sẽ được thực hiện thông qua Hội đồng tư vấn giới thiệu trẻ em làm con nuôi. Hội đồng tư vấn do Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định thành lập, giao Giám đốc Sở Tư pháp là Chủ tịch Hội đồng
“Quy định như vậy vừa bảo đảm sự tách bạch giữa việc tiếp nhận trẻ em vào cơ sở nuôi dưỡng với việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi, vừa bảo đảm chặt chẽ và đề cao trách nhiệm của các cơ quan, ban, ngành địa phương trong việc tìm gia đình thay thế cho trẻ em, cũng như đáp ứng yêu cầu của Công ước Lahay về nuôi con nuôi mà Nhà nước ta đang chuẩn bị tham gia”, Bộ trưởng lý giải thêm.
Trình bày báo cáo thẩm tra, chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận đồng tình với quan điểm này và cho rằng, quy định như vậy, Bộ Tư pháp sẽ “rảnh tay” tập trung làm tốt chức năng quản lý nhà nước.
Bình An
| Ủy ban Pháp luật Quốc hội đề nghị bỏ quy định những trường hợp như trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS, là nạn nhân của chất độc hóa học, mắc bệnh hiểm nghèo làm con nuôi ở nước ngoài vì cho rằng như vậy sẽ tạo ra sự khác biệt về điều kiện giữa nuôi con nuôi trong nước và nuôi con nuôi nước ngoài. Đặc biệt, có thể gây nên sự hiểu lầm là gia đình, Nhà nước, xã hội né tránh trách nhiệm trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng đối với những trẻ em này. |