Luật cấp phép hành chính của Trung QuốcNhằm quy phạm hóa việc đặt ra và cấp phép hành chính, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, pháp nhân và các tổ chức khác, duy trì lợi ích công cộng và trật tự xã hội, bảo đảm và giám sát các cơ quan hành chính thực thi có hiệu quả công tác quản lý hành chính, Ủy ban thường vụ Nhân đại Trung Quốc đã ban hành Luật Cấp phép hành chính vào ngày 27/8/2003. Trân trọng giới thiệu bài viết của TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp về vấn đề này.Nhằm quy phạm hóa việc đặt ra và cấp phép hành chính, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, pháp nhân và các tổ chức khác, duy trì lợi ích công cộng và trật tự xã hội, bảo đảm và giám sát các cơ quan hành chính thực thi có hiệu quả công tác quản lý hành chính, Ủy ban thường vụ Nhân đại Trung Quốc đã ban hành Luật Cấp phép hành chính vào ngày 27/8/2003 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2004). Luật này được sửa đổi, bổ sung gần nhất vào ngày 23/4/2019. Luật Cấp phép hành chính của Trung Quốc có 83 điều, được chia thành 8 chương: Chương I “Những quy định chung” (từ Điều 1 đến Điều 10); Chương II “Việc đặt ra giấy phép hành chính” (từ Điều 11 đến Điều 21); Chương III “Cơ quan thực hiện cấp phép hành chính” (từ Điều 22 đến Điều 28); Chương IV “Trình tự thực hiện việc cấp phép hành chính” (từ Điều 29 đến Điều 57); Chương V “Lệ phí cấp phép hành chính” (Điều 58 và Điều 59); Chương VI “Giám sát, kiểm tra” (từ Điều 60 đến Điều 70); Chương VII “Trách nhiệm pháp lý” (từ Điều 71 đến Điều 81); Chương VIII “Điều khoản thi hành” (Điều 82 và 84). Dưới đây là những nội dung cơ bản của đạo luật quan trọng này: 1. Khái niệm cấp phép hành chính và những yêu cầu cơ bản của việc cấp phép hành chính Cấp phép hành chính được Luật cấp phép hành chính của Trung Quốc điều chỉnh được hiểu là hành vi của cơ quan hành chính, theo đơn đề nghị của công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác, sau khi tiến hành xem xét, thẩm định theo quy định của pháp luật, cho phép chủ thể đề nghị tiến hành hoạt động cụ thể. Việc đặt ra và cấp phép hành chính phải tuân theo những yêu cầu cơ bản sau: - Phải tuân theo đúng các quy định của Luật cấp phép hành chính; - Phải tuân theo đúng thẩm quyền, phạm vi, điều kiện và trình tự do pháp luật quy định; - Phải bảo đảm tính công khai, công bằng, liêm chính và không phân biệt đối xử: Các quy định liên quan đến cấp phép hành chính phải được công bố (nếu các quy định này không được công bố thì các cơ quan hành chính không được dùng làm căn cứ cấp phép hành chính). Việc thực hiện và kết quả của cấp phép hành chính (trừ trường hợp liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật thương mại hoặc quyền riêng tư cá nhân) đều phải được công khai. Nếu không có sự đồng ý của người nộp đơn, cơ quan hành chính, cán bộ của cơ quan đó, chuyên gia tham gia thẩm định… không được tiết lộ bí mật thương mại, thông tin chưa công khai hoặc thông tin kinh doanh mật mà người nộp đơn cung cấp, trừ khi pháp luật có quy định khác hoặc liên quan đến an ninh quốc gia, lợi ích công cộng trọng đại. Trường hợp cơ quan hành chính công khai các thông tin nêu trên theo pháp luật thì phải cho phép người nộp đơn trong thời hạn hợp lý có quyền đưa ra ý kiến phản đối. Người nộp đơn có đủ điều kiện và tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật có quyền bình đẳng được cấp phép hành chính; cơ quan hành chính không được phân biệt đối xử với bất kỳ ai. - Phải tạo thuận lợi cho người dân, nâng cao hiệu quả giải quyết công việc, cung cấp dịch vụ chất lượng. - Phải tôn trọng quyền bày tỏ ý kiến, quyền khiếu nại của người nộp đơn: Công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác có quyền trình bày ý kiến, quyền biện hộ; quyền khiếu nại hoặc khởi kiện hành chính; nếu quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị thiệt hại do cơ quan hành chính thực hiện trái pháp luật về cấp phép hành chính, thì được yêu cầu bồi thường theo quy định của pháp luật. - Phải bảo hộ quyền của người được cấp phép: Giấy phép hành chính mà công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác đã được cấp hợp pháp được pháp luật bảo hộ, cơ quan hành chính không được tự ý thay đổi giấy phép hành chính đã có hiệu lực. Trường hợp luật, pháp quy hành chính hoặc quy tắc - là căn cứ của giấy phép hành chính - bị sửa đổi hoặc bãi bỏ, hoặc tình hình khách quan làm căn cứ cấp giấy phép hành chính có thay đổi lớn, thì vì nhu cầu lợi ích công cộng, cơ quan hành chính có thể theo pháp luật thay đổi hoặc thu hồi giấy phép hành chính đã có hiệu lực nhưng nếu gây ra thiệt hại tài sản cho công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác, cơ quan hành chính phải bồi thường theo pháp luật. - Không cho phép chuyển nhượng giấy phép đã cấp: Giấy phép hành chính đã được cấp hợp pháp, trừ trường hợp luật, pháp lệnh quy định được phép chuyển nhượng theo điều kiện và trình tự luật định, thì không được phép chuyển nhượng. - Phải thực hiện công tác giám sát: Chính quyền nhân dân cấp huyện trở lên phải đặt ra và hoàn thiện chế độ giám sát đối với việc cấp phép hành chính của các cơ quan hành chính, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Cơ quan hành chính phải thực hiện giám sát hiệu quả đối với các hoạt động của công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác liên quan đến các hạng mục thuộc giấy phép hành chính. 2. Đặt ra giấy phép hành chính 2.1. Yêu cầu chung khi đặt ra giấy phép hành chính Việc đặt ra giấy phép hành chính phải tuân theo quy luật phát triển kinh tế và xã hội, có lợi cho việc phát huy tính tích cực, chủ động của công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác, duy trì lợi ích công cộng và trật tự xã hội, thúc đẩy sự phát triển hài hòa của kinh tế, xã hội và môi trường sinh thái. 2.2. Các hạng mục có thể đặt ra giấy phép hành chính Theo quy định tại Điều 12 Luật cấp phép hành chính của Trung Quốc, có 6 nhóm hạng mục mà Nhà nước có thể đặt ra giấy phép hành chính: Thứ nhất, những hoạt động cụ thể trực tiếp liên quan đến an ninh quốc gia, an toàn công cộng, điều tiết vĩ mô của nền kinh tế, bảo vệ môi trường sinh thái, cũng như liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng, an toàn tài sản của con người, cần phải được phê duyệt theo các điều kiện luật định; Thứ hai, việc khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên có hạn, phân bổ tài nguyên công cộng, cũng như việc gia nhập thị trường của các ngành nghề đặc thù liên quan trực tiếp đến lợi ích công cộng, cần phải được trao quyền cụ thể; Thứ ba, các ngành nghề, nghề nghiệp cung cấp dịch vụ công cộng và trực tiếp liên quan đến lợi ích công cộng, cần xác định có uy tín đặc biệt, điều kiện đặc biệt hoặc kỹ năng đặc thù; Thứ tư, các thiết bị, cơ sở, sản phẩm, vật phẩm quan trọng trực tiếp liên quan đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng, an toàn tài sản, cần phải được xác định phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật thông qua kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch; Thứ năm, việc thành lập doanh nghiệp hoặc tổ chức khác cần xác định tư cách chủ thể; Thứ sáu, các hạng mục khác mà luật và Pháp quy hành chính quy định có thể đặt ra giấy phép hành chính. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 13 Luật cấp phép hành chính của Trung Quốc, đối với các hạng mục quy định kể trên, nếu có thể điều chỉnh bằng các cách sau thì không cần đặt ra giấy phép hành chính: (1) Công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác có thể tự quyết định được; (2) Cơ chế cạnh tranh của thị trường có thể điều tiết hiệu quả; (3) Tổ chức ngành nghề hoặc tổ chức trung gian có thể quản lý bằng phương thức tự quản; (4) Cơ quan hành chính có thể giải quyết bằng cách giám sát sau hoặc các biện pháp quản lý hành chính khác. 2.3. Thẩm quyền quy định việc đặt ra giấy phép hành chính 2.3.1. Thẩm quyền của Nhân Đại, Ủy ban thường vụ Nhân Đại toàn quốc và Quốc Vụ viện Theo quy định tại Điều 14 Luật Cấp phép hành chính của Trung Quốc, đối với các hạng mục quy định tại Điều 12 của Luật này, việc đặt ra giấy phép hành chính, về nguyên tắc, được quy định bằng luật. Tuy nhiên, trường hợp chưa ban hành luật, thì Pháp quy hành chính của Quốc Vụ viện có thể đặt ra giấy phép hành chính. Thêm vào đó, khi cần thiết, Quốc vụ viện có thể ban hành quyết định để đặt ra giấy phép hành chính nhưng sau khi thực hiện, trừ những hạng mục giấy phép hành chính có tính chất tạm thời, Quốc vụ viện phải kịp thời trình Ủy ban Thường vụ Nhân Đại toàn quốc ban hành luật, hoặc tự mình ban hành Pháp quy hành chính. 2.3.2. Thẩm quyền của Nhân Đại cấp tỉnh và Chính quyền nhân dân cấp tỉnh Theo quy định tại Điều 15 Luật Cấp phép hành chính của Trung Quốc, đối với các hạng mục quy định tại Điều 12 của Luật này, khi chưa có luật hoặc Pháp quy hành chính thì pháp quy địa phương có thể đặt ra giấy phép hành chính; khi chưa có luật, Pháp quy hành chính và pháp quy địa phương mà do nhu cầu quản lý hành chính cần phải ngay lập tức cấp phép hành chính thì quy tắc của chính quyền nhân dân cấp tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc trung ương có thể đặt ra giấy phép hành chính tạm thời. Giấy phép hành chính tạm thời nếu sau một năm thực hiện mà cần tiếp tục thì phải trình Nhân Đại và Ủy ban Thường vụ cùng cấp ban hành pháp quy địa phương. Tuy nhiên, pháp quy địa phương và quy tắc của chính quyền nhân dân cấp tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc trung ương không được đặt ra giấy phép hành chính về tư cách, năng lực chuyên môn của công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác thuộc phạm vi cần được Nhà nước thống nhất quy định; không được đặt ra giấy phép hành chính về đăng ký thành lập doanh nghiệp hoặc tổ chức khác cũng như các giấy phép hành chính mang tính điều kiện tiên quyết đối với việc đăng ký này. Giấy phép hành chính do các văn bản này đặt ra không được hạn chế cá nhân hoặc doanh nghiệp từ địa phương khác đến khu vực này tiến hành sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ, cũng không được hạn chế hàng hóa từ địa phương khác vào thị trường khu vực này. Theo quy định tại Điều 16 Luật Cấp phép hành chính của Trung Quốc, Pháp quy hành chính có thể, trong phạm vi các hạng mục giấy phép hành chính do luật đặt ra, đề ra các quy định cụ thể về việc cấp phép hành chính đó. Pháp quy địa phương có thể, trong phạm vi các hạng mục giấy phép hành chính do luật và Pháp quy hành chính đặt ra, đề ra các quy định cụ thể về việc cấp phép hành chính đó. Quy tắc có thể, trong phạm vi các hạng mục giấy phép hành chính do luật và văn bản pháp luật cấp trên đặt ra, đề ra các quy định cụ thể về việc cấp phép hành chính đó. Các quy định cụ thể do pháp quy và quy tắc đưa ra về việc cấp phép hành chính đã được văn bản pháp luật cấp trên đặt ra không được bổ sung thêm hạng mục giấy phép hành chính; đối với điều kiện của giấy phép hành chính, không được bổ sung thêm các điều kiện khác trái với văn bản pháp luật cấp trên. 2.3.3. Cấm các chủ thể không có thẩm quyền đặt ra giấy phép hành chính Theo quy định tại Điều 17 Luật Cấp phép hành chính của Trung Quốc, ngoài các trường hợp quy định tại Điều 14 và Điều 15 của Luật này, các văn bản quy phạm khác đều không được phép đặt ra giấy phép hành chính. 2.3.4. Các yêu cầu khác khi đặt ra giấy phép hành chính - Khi đặt ra giấy phép hành chính phải quy định rõ cơ quan thực hiện, điều kiện, trình tự và thời hạn của giấy phép hành chính. - Khi soạn thảo dự thảo luật, dự thảo Pháp quy hành chính và dự thảo quy tắc của chính quyền nhân dân cấp tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc trung ương mà có dự định đặt ra giấy phép hành chính, cơ quan soạn thảo phải tổ chức lấy ý kiến thông qua hình thức điều trần, hội thảo… đồng thời phải báo cáo với cơ quan có thẩm quyền ban hành về tính cần thiết của việc đặt ra giấy phép hành chính đó, những ảnh hưởng có thể đối với kinh tế và xã hội, cũng như tình hình tiếp thu và phản hồi ý kiến. - Cơ quan có thẩm quyền đặt ra giấy phép hành chính phải định kỳ đánh giá giấy phép hành chính do mình đặt ra; đối với giấy phép hành chính đã đặt ra mà xét thấy có thể giải quyết bằng các cách quy định tại Điều 13 của Luật này thì phải kịp thời sửa đổi hoặc bãi bỏ quy định đặt ra giấy phép hành chính đó. Cơ quan cấp phép hành chính có thể đánh giá tình hình cấp phép hành chính đã được đặt ra và sự cần thiết của nó, đồng thời báo cáo ý kiến cho cơ quan đặt ra giấy phép hành chính đó. Công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác có thể có ý kiến và kiến nghị về việc đặt ra giấy phép và việc cấp phép hành chính với cơ quan đặt ra và cơ quan cấp phép hành chính. - Chính quyền nhân dân cấp tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc trung ương đối với giấy phép hành chính liên quan đến các vấn đề kinh tế do Pháp quy hành chính đặt ra, nếu căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế và xã hội của khu vực mình mà cho rằng có thể giải quyết thông qua các cách quy định tại Điều 13 của Luật này, thì sau khi được Quốc vụ viện phê chuẩn có thể ngừng cấp phép hành chính đó trong phạm vi hành chính của mình. 3. Cơ quan cấp phép hành chính Giấy phép hành chính do cơ quan hành chính có thẩm quyền cấp phép hành chính được cấp theo phạm vi chức năng, quyền hạn pháp định của cơ quan hành chính này. Tổ chức có chức năng quản lý công việc công được luật, pháp quy trao quyền thì trong phạm vi được trao quyền có thể nhân danh mình thực hiện việc cấp phép hành chính, và khi đó, tổ chức được ủy quyền này phải áp dụng các quy định của Luật này về cơ quan hành chính. Cơ quan hành chính trong phạm vi thẩm quyền pháp định của mình, căn cứ theo quy định của luật, pháp quy và quy tắc, có thể ủy thác cho cơ quan hành chính khác cấp phép hành chính. Cơ quan ủy thác phải công bố cơ quan được ủy thác và nội dung giấy phép hành chính được ủy thác thực hiện. Cơ quan ủy thác có trách nhiệm giám sát hành vi cấp phép hành chính của cơ quan được ủy thác, đồng thời phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với hậu quả của hành vi đó. Cơ quan được ủy thác trong phạm vi ủy quyền, nhân danh cơ quan ủy thác cấp phép hành chính; không được tiếp tục ủy thác cho tổ chức hoặc cá nhân khác cấp phép hành chính. Sau khi được Quốc vụ viện phê chuẩn, chính quyền nhân dân cấp tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc trung ương có thể, theo nguyên tắc tinh giản, thống nhất, hiệu quả, quyết định giao cho một cơ quan hành chính thực hiện thẩm quyền cấp phép hành chính của các cơ quan hành chính có liên quan. Trường hợp giấy phép hành chính cần nhiều cơ cấu bên trong của một cơ quan hành chính cùng xử lý, cơ quan đó phải xác định một đầu mối thống nhất tiếp nhận đơn đề nghị cấp phép hành chính, thống nhất ban hành quyết định về giấy phép hành chính. Trường hợp giấy phép hành chính theo quy định của pháp luật do từ hai bộ phận trở lên của chính quyền nhân dân cùng cấp thực hiện riêng rẽ, thì chính quyền nhân dân cấp đó có thể xác định một bộ phận tiếp nhận đơn đề nghị cấp phép hành chính, rồi chuyển cho các bộ phận có liên quan đề xuất ý kiến và thống nhất xử lý, hoặc tổ chức các bộ phận có liên quan cùng xử lý, tập trung xử lý. Cơ quan hành chính khi cấp phép hành chính không được đề ra các yêu cầu không chính đáng đối với người nộp đơn như ép buộc mua hàng hóa chỉ định, tiếp nhận dịch vụ có thu phí. Cán bộ cơ quan hành chính khi xử lý việc cấp phép hành chính không được đòi hỏi hoặc nhận tài sản của người nộp đơn, cũng không được mưu cầu lợi ích khác. Đối với việc kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch các thiết bị, cơ sở, sản phẩm, vật phẩm trực tiếp liên quan đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng và tài sản, trừ trường hợp luật, Pháp quy hành chính quy định do cơ quan hành chính thực hiện, thì phải từng bước chuyển giao cho tổ chức kỹ thuật chuyên môn có đủ điều kiện pháp định thực hiện. Tổ chức kỹ thuật chuyên môn và nhân viên liên quan phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với kết luận kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch mà họ đã thực hiện. 4. Trình tự cấp phép hành chính 4.1. Nộp đơn và thụ lý Công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác muốn tiến hành hoạt động cụ thể mà theo pháp luật phải có giấy phép hành chính thì phải nộp đơn đề nghị đến cơ quan hành chính. Trường hợp đơn đề nghị cần dùng mẫu văn bản thì cơ quan hành chính phải cung cấp mẫu đơn đề nghị cấp phép hành chính cho người nộp đơn. Mẫu đơn đề nghị không được bao gồm những nội dung không liên quan trực tiếp đến hạng mục giấy phép hành chính. Người nộp đơn có thể ủy quyền cho người đại diện nộp đơn đề nghị cấp phép hành chính, trừ trường hợp pháp luật quy định phải do người nộp đơn trực tiếp đến trụ sở cơ quan hành chính nộp đơn. Đơn đề nghị cấp phép hành chính có thể được nộp qua thư tín, điện báo, điện tín, fax, trao đổi dữ liệu điện tử, thư điện tử và các phương thức khác. Cơ quan hành chính phải công khai tại trụ sở làm việc các nội dung liên quan đến cấp phép hành chính theo quy định của luật, pháp lệnh, quy tắc, bao gồm: hạng mục, căn cứ, điều kiện, số lượng, trình tự, thời hạn, danh mục toàn bộ tài liệu cần nộp và mẫu đơn đề nghị minh họa. Khi người nộp đơn yêu cầu cơ quan hành chính giải thích, thuyết minh nội dung công khai, cơ quan hành chính phải giải thích, thuyết minh và cung cấp thông tin chính xác, đáng tin cậy. Người nộp đơn đề nghị cấp phép hành chính phải nộp các tài liệu liên quan cho cơ quan hành chính một cách trung thực, phản ánh đúng sự thật và chịu trách nhiệm về tính xác thực của nội dung thực chất trong hồ sơ. Cơ quan hành chính không được yêu cầu người nộp đơn cung cấp các tài liệu kỹ thuật hoặc tài liệu khác không liên quan đến hạng mục giấy phép hành chính mà họ đề nghị được cấp phép hành chính. Cơ quan hành chính và cán bộ của cơ quan này không được lấy việc chuyển giao công nghệ làm điều kiện để được cấp phép hành chính; trong quá trình cấp phép hành chính, không được trực tiếp hoặc gián tiếp yêu cầu chuyển giao công nghệ. Đối với đơn đề nghị cấp phép của người nộp đơn, cơ quan hành chính phải xử lý theo các trường hợp sau: (1) Đối với hạng mục theo pháp luật không cần giấy phép hành chính thì phải lập tức thông báo cho người nộp đơn không thụ lý; (2) Đối với hạng mục không thuộc thẩm quyền theo pháp luật của cơ quan hành chính này thì phải lập tức ra quyết định không thụ lý, đồng thời thông báo cho người nộp đơn nộp đơn đến cơ quan hành chính có liên quan; (3) Đối với hồ sơ có sai sót có thể chỉnh sửa ngay tại chỗ thì phải cho phép người nộp đơn sửa ngay tại chỗ; (4) Đối với hồ sơ không đầy đủ hoặc không phù hợp với hình thức luật định thì phải thông báo cho người nộp đơn một lần ngay tại chỗ hoặc trong vòng năm ngày về toàn bộ nội dung cần bổ sung, nếu quá thời hạn không thông báo thì kể từ ngày nhận hồ sơ coi như đã thụ lý; (5) Đối với hạng mục thuộc thẩm quyền theo pháp luật của cơ quan hành chính này, hồ sơ đầy đủ, phù hợp hình thức luật định, hoặc người nộp đơn theo yêu cầu của cơ quan này đã nộp toàn bộ hồ sơ bổ sung thì phải thụ lý đơn xin giấy phép hành chính. Việc cơ quan hành chính thụ lý hoặc không thụ lý đơn đề nghị cấp phép hành chính phải được lập thành văn bản, có đóng dấu chuyên dụng của cơ quan hành chính và ghi rõ ngày tháng. Cơ quan hành chính phải đặt ra và hoàn thiện chế độ liên quan, thúc đẩy chính phủ điện tử, công bố trên trang thông tin điện tử của cơ quan các hạng mục giấy phép hành chính, tạo điều kiện thuận tiện cho người nộp đơn gửi hồ sơ đề nghị cấp phép hành chính bằng dữ liệu điện tử hoặc các phương thức khác; đồng thời phải chia sẻ thông tin liên quan đến giấy phép hành chính với các cơ quan hành chính khác, nhằm nâng cao hiệu quả công việc. 4.2. Thẩm tra và quyết định Cơ quan hành chính phải thẩm tra hồ sơ mà người nộp đơn đã gửi. Trường hợp hồ sơ do người nộp đơn nộp đã đầy đủ, phù hợp hình thức luật định, và cơ quan hành chính có thể ngay lập tức ra quyết định thì phải ra quyết định bằng văn bản về giấy phép hành chính ngay tại chỗ. Trường hợp theo điều kiện và thủ tục luật định cần phải xác minh nội dung thực chất của hồ sơ, cơ quan hành chính phải cử từ hai cán bộ trở lên để tiến hành xác minh. Đối với giấy phép hành chính theo luật định phải do cơ quan hành chính cấp dưới thẩm tra trước rồi trình cơ quan hành chính cấp trên quyết định thì cơ quan hành chính cấp dưới phải trong thời hạn luật định gửi trực tiếp ý kiến thẩm tra sơ bộ và toàn bộ hồ sơ lên cơ quan hành chính cấp trên. Cơ quan hành chính cấp trên không được yêu cầu người nộp đơn cung cấp lại hồ sơ. Khi cơ quan hành chính thẩm tra đơn đề nghị cấp phép hành chính mà phát hiện hạng mục giấy phép hành chính có liên quan trực tiếp đến lợi ích trọng yếu của người khác thì phải thông báo cho người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền trình bày và biện hộ. Cơ quan hành chính phải lắng nghe ý kiến của người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Sau khi cơ quan hành chính thẩm tra đơn đề nghị cấp phép hành chính, trừ trường hợp có thể ra quyết định ngay tại chỗ, thì phải theo trình tự quy định trong thời hạn luật định ra quyết định về giấy phép hành chính. Trường hợp đơn của người nộp phù hợp với điều kiện, tiêu chuẩn luật định thì cơ quan hành chính phải ra quyết định bằng văn bản cho phép cấp giấy phép hành chính. Trường hợp cơ quan hành chính ra quyết định bằng văn bản không cho phép cấp giấy phép hành chính thì phải nêu rõ lý do và thông báo cho người nộp đơn biết rằng họ có quyền theo pháp luật yêu cầu tái thẩm hành chính hoặc khởi kiện hành chính. Cơ quan hành chính khi ra quyết định cấp phép hành chính, nếu cần cấp giấy phép hành chính thì phải cấp cho người nộp đơn các loại giấy tờ sau, có đóng dấu của cơ quan hành chính: (1) Giấy phép, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép khác; (2) Giấy chứng nhận trình độ, giấy chứng nhận năng lực hoặc chứng chỉ khác; (3) Văn bản phê duyệt hoặc giấy chứng nhận do cơ quan hành chính ban hành; (4) Các loại giấy phép hành chính khác theo quy định của luật, pháp quy hành chính. Trường hợp cơ quan hành chính tiến hành kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch thì có thể dán nhãn hoặc đóng dấu kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch trên thiết bị, cơ sở, sản phẩm, vật phẩm đạt tiêu chuẩn. Quyết định cho phép cấp giấy phép hành chính của cơ quan hành chính phải được công khai, công chúng có quyền tra cứu. Đối với giấy phép hành chính do luật, Pháp quy hành chính đặt ra mà phạm vi áp dụng không bị giới hạn theo địa phương, thì giấy phép hành chính mà người nộp đơn đã được cấp có hiệu lực trong phạm vi toàn quốc. 4.3. Thời hạn Trừ trường hợp có thể ra quyết định ngay tại chỗ, cơ quan hành chính phải trong vòng 20 ngày kể từ ngày thụ lý đơn đề nghị cấp phép hành chính ra quyết định. Nếu trong vòng 20 ngày không thể ra quyết định thì phải được người phụ trách cơ quan hành chính phê chuẩn, có thể gia hạn thêm 10 ngày, đồng thời phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn về lý do gia hạn. Tuy nhiên, nếu luật, pháp lệnh có quy định khác thì thực hiện theo quy định đó. Đối với giấy phép hành chính thực hiện theo hình thức thống nhất xử lý hoặc liên hợp xử lý, tập trung xử lý, thì thời hạn giải quyết không được vượt quá 45 ngày; nếu trong 45 ngày không thể hoàn tất thì phải được người phụ trách chính quyền nhân dân cấp đó phê chuẩn, có thể gia hạn thêm 15 ngày, đồng thời phải thông báo cho người nộp đơn bằng văn bản về lý do gia hạn. Đối với giấy phép hành chính theo luật định phải do cơ quan hành chính cấp dưới thẩm tra trước rồi trình cơ quan hành chính cấp trên quyết định, thì cơ quan hành chính cấp dưới phải hoàn thành thẩm tra trong vòng 20 ngày kể từ ngày thụ lý đơn đề nghị cấp phép hành chính. Tuy nhiên, nếu luật, pháp quy hành chính có quy định khác thì thực hiện theo quy định đó. Cơ quan hành chính ra quyết định cho phép cấp giấy phép hành chính phải trong vòng 10 ngày kể từ ngày ra quyết định trao cho người nộp đơn giấy phép hành chính, hoặc dán nhãn, đóng dấu kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch. Trường hợp cơ quan hành chính ra quyết định về giấy phép hành chính mà theo pháp luật phải tiến hành điều trần, đấu thầu, bán đấu giá, kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch, giám định hoặc thẩm định của chuyên gia thì thời gian cần thiết không tính vào thời hạn quy định tại mục này. Cơ quan hành chính phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn về khoảng thời gian cần thiết đó. 4.4. Điều trần Đối với các hạng mục giấy phép hành chính mà luật, pháp quy hành chính, quy tắc quy định phải tiến hành điều trần, hoặc các hạng mục giấy phép hành chính quan trọng khác liên quan đến lợi ích công cộng mà cơ quan hành chính cho rằng cần điều trần, thì cơ quan hành chính phải công bố cho xã hội và tổ chức điều trần. Trường hợp giấy phép hành chính có liên quan trực tiếp đến mối quan hệ lợi ích trọng yếu giữa người nộp đơn và người khác, thì trước khi ra quyết định cấp phép hành chính, cơ quan hành chính phải thông báo cho người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan rằng họ có quyền yêu cầu điều trần; nếu trong vòng 5 ngày kể từ ngày được thông báo về quyền điều trần, người nộp đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đề nghị tiến hành điều trần thì cơ quan hành chính phải trong vòng 20 ngày tổ chức điều trần. Người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không phải chịu chi phí do cơ quan hành chính tổ chức điều trần. Việc điều trần được tiến hành theo trình tự sau: (1) Cơ quan hành chính phải thông báo cho người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan về thời gian, địa điểm tổ chức điều trần trước 7 ngày, khi cần thiết phải công bố công khai; (2) Điều trần phải được tiến hành công khai; (3) Cơ quan hành chính phải chỉ định người chủ trì điều trần không phải là cán bộ đang thẩm tra đơn đề nghị cấp phép hành chính. Người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền yêu cầu thay đổi người chủ trì nếu cho rằng người này có quan hệ lợi ích trực tiếp với hạng mục giấy phép hành chính; (4) Khi tiến hành điều trần, cán bộ đang thẩm tra đơn xin giấy phép hành chính phải cung cấp chứng cứ và lý do thẩm tra, còn người nộp đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền đưa ra chứng cứ, tiến hành biện hộ và chất vấn; (5) Điều trần phải được lập thành biên bản, biên bản điều trần sau khi được người tham gia điều trần xác nhận không sai sót phải ký tên hoặc đóng dấu. Cơ quan hành chính phải căn cứ vào biên bản điều trần để ra quyết định giấy phép hành chính. 4.5. Thay đổi và gia hạn Người được cấp giấy phép nếu yêu cầu thay đổi hạng mục giấy phép hành chính thì phải nộp đơn đến cơ quan hành chính đã ra quyết định cấp phép hành chính; nếu phù hợp điều kiện, tiêu chuẩn luật định thì cơ quan hành chính phải xử lý thủ tục thay đổi theo pháp luật. Người được cấp giấy phép nếu cần gia hạn thời hạn hiệu lực của giấy phép hành chính đã được cấp theo pháp luật thì phải nộp đơn đến cơ quan hành chính đã ra quyết định giấy phép hành chính trong vòng 30 ngày trước khi giấy phép hết hạn. Tuy nhiên, nếu luật, pháp quy hành chính, quy tắc có quy định khác thì thực hiện theo quy định đó. Cơ quan hành chính phải căn cứ vào đơn đề nghị của người được cấp giấy phép mà trước khi giấy phép hết hạn ra quyết định có cho phép gia hạn hay không; nếu quá thời hạn mà chưa ra quyết định thì coi như đã cho phép gia hạn. 4.6. Quy định đặc biệt Thủ tục cấp phép hành chính, nếu trong mục này có quy định thì áp dụng quy định của mục này; nếu mục này không có quy định thì áp dụng các quy định khác có liên quan trong chương này. Thủ tục cấp phép hành chính của Quốc vụ viện áp dụng theo quy định của luật và Pháp quy hành chính có liên quan. Đối với việc cấp phép hành chính thuộc hạng mục quy định tại khoản 2 Điều 12 của Luật này, cơ quan hành chính phải thông qua phương thức cạnh tranh công bằng như đấu thầu, bán đấu giá để ra quyết định, tuy nhiên, nếu luật, Pháp quy hành chính có quy định khác thì áp dụng theo quy định đó. Trình tự cụ thể việc cơ quan hành chính ra quyết định cấp phép hành chính thông qua đấu thầu, bán đấu giá được áp dụng theo quy định của luật, Pháp quy hành chính có liên quan. Sau khi cơ quan hành chính theo thủ tục đấu thầu, bán đấu giá xác định người trúng thầu hoặc người mua được, thì phải ra quyết định cho phép cấp giấy phép hành chính và theo pháp luật cấp giấy phép hành chính cho người trúng thầu, người mua được. Cơ quan hành chính vi phạm quy định của điều này, không áp dụng phương thức đấu thầu, bán đấu giá, hoặc vi phạm trình tự đấu thầu, bán đấu giá, gây thiệt hại quyền lợi hợp pháp của người nộp đơn, thì người nộp đơn có quyền yêu cầu tái thẩm hành chính hoặc khởi kiện hành chính theo quy định của pháp luật. Đối với việc cấp phép hành chính thuộc hạng mục quy định tại khoản 3 Điều 12 của Luật này, nếu trao cho công dân tư cách đặc biệt mà pháp luật quy định phải tổ chức kỳ thi quốc gia thì cơ quan hành chính phải căn cứ vào kết quả thi và các điều kiện pháp định khác để ra quyết định giấy phép hành chính; nếu trao cho pháp nhân hoặc tổ chức khác tư cách, năng lực đặc biệt thì cơ quan hành chính phải căn cứ vào kết quả đánh giá về cơ cấu nhân sự chuyên môn, điều kiện kỹ thuật, thành tích hoạt động kinh doanh và trình độ quản lý của người nộp đơn để ra quyết định giấy phép hành chính. Tuy nhiên, nếu luật, Pháp quy hành chính có quy định khác thì áp dụng theo quy định đó. Kỳ thi tư cách đặc biệt của công dân theo pháp luật do cơ quan hành chính hoặc tổ chức ngành nghề tổ chức và tiến hành công khai. Cơ quan hành chính hoặc tổ chức ngành nghề phải công bố trước điều kiện đăng ký, phương thức dự thi, môn thi và đề cương thi của kỳ thi tư cách. Tuy nhiên, không được tổ chức các khóa đào tạo bắt buộc trước kỳ thi, không được chỉ định giáo trình hoặc các tài liệu hỗ trợ thi khác. Đối với việc cấp phép hành chính thuộc hạng mục quy định tại khoản 4 Điều 12 của Luật này, phải tiến hành kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch theo tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật theo pháp luật; cơ quan hành chính căn cứ vào kết quả kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch để ra quyết định giấy phép hành chính. Cơ quan hành chính khi thực hiện kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch phải, trong vòng 5 ngày kể từ ngày thụ lý đơn, cử từ hai nhân viên trở lên tiến hành kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch theo tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật. Trường hợp không cần tiến hành phân tích kỹ thuật bổ sung đối với kết quả kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch mà có thể xác định ngay thiết bị, cơ sở, sản phẩm, vật phẩm có phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật hay không, thì cơ quan hành chính phải ra quyết định giấy phép hành chính ngay tại chỗ. Cơ quan hành chính căn cứ vào kết quả kiểm nghiệm, kiểm định, kiểm dịch mà ra quyết định không cấp giấy phép hành chính thì phải bằng văn bản nêu rõ tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật làm căn cứ cho quyết định không cấp giấy phép. Đối với việc cấp phép hành chính thuộc hạng mục quy định tại khoản 5 Điều 12 của Luật này, nếu hồ sơ do người nộp đơn trình nộp đã đầy đủ, phù hợp hình thức luật định thì cơ quan hành chính phải tiến hành đăng ký ngay tại chỗ. Trường hợp cần xác minh nội dung thực chất của hồ sơ thì cơ quan hành chính phải cử từ hai cán bộ trở lên để tiến hành xác minh. Đối với giấy phép hành chính có giới hạn số lượng, nếu có từ hai người nộp đơn trở lên mà đơn của họ đều phù hợp điều kiện, tiêu chuẩn luật định, thì cơ quan hành chính phải căn cứ theo thứ tự tiếp nhận đơn xin giấy phép hành chính để ra quyết định cho phép cấp giấy phép. Tuy nhiên, nếu luật, Pháp quy hành chính có quy định khác thì áp dụng theo quy định đó. 5. Lệ phí cấp phép hành chính Cơ quan hành chính khi cấp phép hành chính và tiến hành giám sát, kiểm tra đối với các hạng mục giấy phép hành chính thì không được thu bất kỳ khoản phí nào. Tuy nhiên, nếu luật, Pháp quy hành chính có quy định khác thì áp dụng theo quy định đó. Cơ quan hành chính cung cấp mẫu đơn đề nghị cấp phép hành chính không được thu phí. Kinh phí cần thiết cho việc cấp phép hành chính phải được đưa vào ngân sách của cơ quan hành chính đó, do tài chính cùng cấp bảo đảm và cấp phát theo ngân sách đã được phê duyệt. Cơ quan hành chính khi cấp phép hành chính mà theo luật, Pháp quy hành chính được phép thu phí thì phải thu theo các hạng mục và tiêu chuẩn đã công bố theo luật định; khoản phí thu được phải toàn bộ nộp vào ngân sách quốc gia, bất kỳ cơ quan hoặc cá nhân nào cũng không được dưới bất kỳ hình thức nào giữ lại, chiếm dụng, chia cắt hoặc biến tướng thành chia cắt. Cơ quan tài chính không được dưới bất kỳ hình thức nào hoàn trả hoặc biến tướng hoàn trả khoản phí cấp phép hành chính cho cơ quan hành chính. 6. Giám sát, kiểm tra Cơ quan hành chính cấp trên phải tăng cường giám sát, kiểm tra việc cấp phép hành chính của cơ quan hành chính cấp dưới, chấn chỉnh kịp thời những hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình cấp phép hành chính. Cơ quan hành chính phải đặt ra và hoàn thiện chế độ giám sát, thông qua việc kiểm tra các tài liệu liên quan phản ánh tình hình hoạt động của người được cấp phép trong các hạng mục giấy phép hành chính, để thực hiện trách nhiệm giám sát. Khi cơ quan hành chính theo pháp luật tiến hành giám sát, kiểm tra hoạt động của người được cấp phép trong các hạng mục giấy phép hành chính thì phải ghi chép tình hình giám sát, kiểm tra và kết quả xử lý, do người giám sát, kiểm tra ký tên xác nhận rồi lưu trữ hồ sơ. Công chúng có quyền tra cứu hồ sơ giám sát, kiểm tra của cơ quan hành chính. Cơ quan hành chính phải tạo điều kiện để thực hiện việc kết nối hệ thống hồ sơ máy tính với người được cấp phép và các cơ quan hành chính có liên quan, để kiểm tra tình hình hoạt động của người được cấp phép trong các hạng mục giấy phép hành chính. Cơ quan hành chính có thể theo pháp luật tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên, kiểm nghiệm, kiểm định sản phẩm mà người được cấp phép sản xuất, kinh doanh; có thể theo pháp luật tiến hành kiểm tra thực địa cơ sở sản xuất, kinh doanh của họ. Khi kiểm tra, cơ quan hành chính có thể theo pháp luật xem xét hoặc yêu cầu người được cấp phép nộp các tài liệu liên quan; người được cấp phép phải trung thực cung cấp tình hình và tài liệu liên quan. Theo quy định của luật, Pháp quy hành chính, cơ quan hành chính phải tiến hành kiểm định định kỳ đối với thiết bị, cơ sở quan trọng liên quan trực tiếp đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng và tài sản. Đối với trường hợp kiểm định đạt yêu cầu, cơ quan hành chính phải cấp văn bản chứng nhận tương ứng. Cơ quan hành chính khi tiến hành giám sát, kiểm tra không được cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường của người được cấp phép, không được đòi hỏi hoặc nhận tài sản của người được cấp phép, cũng không được mưu cầu lợi ích khác. Trường hợp người được cấp phép vi phạm pháp luật khi tiến hành hoạt động thuộc hạng mục giấy phép hành chính ngoài phạm vi quản lý của cơ quan hành chính đã ra quyết định cấp phép, thì cơ quan hành chính nơi xảy ra hành vi vi phạm phải gửi bản sao về sự việc vi phạm và kết quả xử lý cho cơ quan hành chính đã ra quyết định cấp phép. Cá nhân và tổ chức khi phát hiện hoạt động vi phạm pháp luật trong việc thực hiện các hạng mục giấy phép hành chính thì có quyền tố giác với cơ quan hành chính, và cơ quan hành chính phải kịp thời xác minh, xử lý. Người được cấp phép nếu không thực hiện nghĩa vụ phát triển, sử dụng tài nguyên thiên nhiên theo quy định của pháp luật, hoặc không thực hiện nghĩa vụ sử dụng tài nguyên công cộng theo pháp luật, thì cơ quan hành chính phải ra lệnh buộc khắc phục trong thời hạn nhất định; nếu quá thời hạn quy định mà vẫn không khắc phục thì cơ quan hành chính phải xử lý theo quy định của luật, Pháp quy hành chính có liên quan. Người được cấp giấy phép hành chính để gia nhập thị trường trong các ngành nghề đặc thù có liên quan trực tiếp đến lợi ích công cộng phải, theo tiêu chuẩn dịch vụ, tiêu chuẩn giá phí do Nhà nước quy định và các điều kiện do cơ quan hành chính theo pháp luật quy định, cung cấp cho người sử dụng dịch vụ an toàn, thuận tiện, ổn định, giá cả hợp lý, đồng thời thực hiện nghĩa vụ cung cấp dịch vụ phổ cập; nếu chưa được cơ quan hành chính đã ra quyết định cấp phép phê chuẩn, thì không được tự ý ngừng hoạt động hoặc đóng cửa. Người được cấp phép nếu không thực hiện nghĩa vụ vừa nêu thì cơ quan hành chính phải ra lệnh buộc khắc phục trong thời hạn nhất định, hoặc theo pháp luật áp dụng biện pháp hữu hiệu để thúc đẩy việc thực hiện nghĩa vụ đó. Đối với thiết bị, cơ sở quan trọng có liên quan trực tiếp đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng và tài sản, cơ quan hành chính phải giám sát các đơn vị thiết kế, xây dựng, lắp đặt và sử dụng để đặt ra chế độ tự kiểm tra tương ứng. Khi cơ quan hành chính, trong quá trình giám sát, kiểm tra phát hiện thiết bị, cơ sở quan trọng có liên quan trực tiếp đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng và tài sản có nguy cơ mất an toàn thì phải ra lệnh ngừng xây dựng, lắp đặt, sử dụng và buộc các đơn vị thiết kế, xây dựng, lắp đặt và sử dụng khắc phục ngay. Trong các trường hợp sau đây, cơ quan hành chính ra quyết định cấp phép hoặc cơ quan hành chính cấp trên, theo yêu cầu của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan hoặc theo chức trách, có thể hủy bỏ giấy phép hành chính: (1) Cán bộ cơ quan hành chính lạm dụng chức quyền, thiếu trách nhiệm mà ra quyết định cho phép giấy phép hành chính; (2) Ra quyết định cho phép giấy phép hành chính vượt quá thẩm quyền pháp định; (3) Ra quyết định cho phép giấy phép hành chính trái với trình tự pháp định; (4) Cho phép giấy phép hành chính đối với người nộp đơn không đủ điều kiện hoặc không phù hợp với điều kiện pháp định; (5) Các trường hợp khác mà theo pháp luật có thể hủy bỏ giấy phép hành chính. Trường hợp người được cấp phép dùng thủ đoạn gian dối, hối lộ hoặc các thủ đoạn không chính đáng khác để có được giấy phép hành chính thì phải bị hủy bỏ giấy phép. Tuy nhiên, nếu việc hủy bỏ giấy phép hành chính theo hai khoản trên có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích công cộng thì không hủy bỏ. Nếu việc hủy bỏ giấy phép hành chính theo quy định thuộc 5 trường hợp kể trên làm thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của người được cấp phép, thì cơ quan hành chính phải bồi thường theo pháp luật. Nếu việc hủy bỏ giấy phép hành chính theo trường hợp người được cấp phép dùng thủ đoạn gian dối, hối lộ hoặc thủ đoạn không chính đáng khác để có được giấy phép, thì lợi ích mà người được cấp phép thu được từ giấy phép hành chính đó sẽ không được pháp luật bảo vệ. Trong các trường hợp sau đây, cơ quan hành chính phải theo pháp luật làm thủ tục hủy bỏ giấy phép hành chính: (1) Giấy phép hành chính hết thời hạn hiệu lực mà không được gia hạn; (2) Giấy phép hành chính trao cho công dân tư cách đặc biệt, công dân đó đã chết hoặc mất năng lực hành vi; (3) Pháp nhân hoặc tổ chức khác chấm dứt theo pháp luật; (4) Giấy phép hành chính theo pháp luật bị hủy bỏ, bị thu hồi, hoặc giấy phép hành chính bị tước bỏ theo pháp luật; (5) Do sự kiện bất khả kháng dẫn đến không thể thực hiện hạng mục giấy phép hành chính; (6) Các trường hợp khác mà luật, pháp quy hành chính quy định phải hủy bỏ giấy phép hành chính. 7. Trách nhiệm pháp lý 7.1. Xử lý đối với việc đặt ra giấy phép trái pháp luật Giấy phép hành chính được đặt ra trái với quy định tại Điều 17 của Luật này, thì cơ quan có thẩm quyền phải ra lệnh buộc cơ quan đặt ra giấy phép hành chính đó sửa đổi, hoặc hủy bỏ. 7.2. Xử lý kỷ luật Cơ quan hành chính và cán bộ của cơ quan hành chính vi phạm các quy định của Luật này, có một trong các hành vi sau đây, thì do cơ quan hành chính cấp trên hoặc cơ quan giám sát buộc phải sửa đổi; nếu tình tiết nghiêm trọng thì người quản lý trực tiếp có trách nhiệm và các nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác phải bị xử lý kỷ luật theo pháp luật: (1) Không thụ lý đơn đề nghị cấp phép hành chính của người nộp đơn đã phù hợp điều kiện luật định; (2) Không công khai tại trụ sở cơ quan các tài liệu mà pháp luật yêu cầu phải công khai; (3) Trong quá trình thụ lý, thẩm tra, quyết định về giấy phép hành chính, không thực hiện nghĩa vụ thông báo theo pháp luật cho người nộp đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; (4) Khi hồ sơ do người nộp đơn nộp không đầy đủ, không phù hợp hình thức luật định, không thông báo một lần cho người nộp đơn toàn bộ nội dung cần bổ sung; (5) Tiết lộ trái pháp luật bí mật thương mại, thông tin chưa công khai hoặc thông tin kinh doanh bí mật mà người nộp đơn đã cung cấp; (6) Lấy việc chuyển giao công nghệ làm điều kiện để cấp giấy phép hành chính, hoặc trong quá trình cấp phép hành chính trực tiếp hoặc gián tiếp yêu cầu chuyển giao công nghệ; (7) Không giải thích theo pháp luật lý do không thụ lý đơn đề nghị cấp phép hành chính hoặc không cấp giấy phép hành chính; (8) Không tổ chức hoạt động điều trần đối với trường hợp theo quy định của pháp luật phải tổ chức điều trần trong quá trình cấp phép. Cán bộ cơ quan hành chính khi xử lý thủ tục cấp phép hành chính, tiến hành giám sát, kiểm tra mà đòi hỏi hoặc nhận tài sản của người khác, hoặc mưu cầu lợi ích khác, nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu chưa cấu thành tội phạm thì phải bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật. Cơ quan hành chính khi cấp phép hành chính, có một trong các hành vi sau đây, thì do cơ quan hành chính cấp trên hoặc cơ quan giám sát buộc sửa đổi, người quản lý trực tiếp có trách nhiệm và nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác phải bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự: (1) Cấp giấy phép hành chính cho người nộp đơn không đủ điều kiện pháp luật quy định, hoặc ra quyết định cho phép vượt quá thẩm quyền pháp định; (2) Không cấp giấy phép hành chính cho người nộp đơn đã đủ điều kiện luật định, hoặc không ra quyết định cho phép trong thời hạn luật định; (3) Trường hợp theo pháp luật phải căn cứ vào kết quả đấu thầu, bán đấu giá hoặc kết quả kỳ thi để lựa chọn tốt nhất mà ra quyết định cấp giấy phép hành chính, nhưng lại không tiến hành đấu thầu, bán đấu giá hoặc kỳ thi, hoặc không căn cứ vào kết quả đấu thầu, bán đấu giá hoặc kết quả kỳ thi để lựa chọn tốt nhất mà ra quyết định cấp giấy phép hành chính. 7.3. Hoàn trả khoản phí thu trái phép Cơ quan hành chính khi cấp phép hành chính mà tự ý thu phí hoặc không thu theo các hạng mục và tiêu chuẩn luật định, thì cơ quan hành chính cấp trên hoặc cơ quan giám sát phải ra lệnh hoàn trả các khoản phí thu trái phép; đồng thời, người quản lý trực tiếp có trách nhiệm và nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác phải bị xử lý kỷ luật theo pháp luật. Trường hợp giữ lại, chiếm dụng, chia cắt hoặc biến tướng chia cắt các khoản phí thu hợp pháp khi cấp phép hành chính thì phải bị truy thu; người quản lý trực tiếp có trách nhiệm và nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác phải bị xử lý kỷ luật theo pháp luật; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 7.4. Trách nhiệm bồi thường Cơ quan hành chính nếu cấp phép hành chính trái pháp luật, gây thiệt hại đến quyền lợi hợp pháp của đương sự, thì phải bồi thường theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. 7.5. Trách nhiệm do không giám sát Cơ quan hành chính nếu không thực hiện trách nhiệm giám sát theo pháp luật hoặc giám sát yếu kém, gây ra hậu quả nghiêm trọng, thì cơ quan hành chính cấp trên hoặc cơ quan giám sát phải ra lệnh sửa đổi; người quản lý trực tiếp có trách nhiệm và nhân viên chịu trách nhiệm trực tiếp khác phải bị xử lý kỷ luật theo pháp luật; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 7.6. Trách nhiệm của người nộp đơn, người được cấp phép Người nộp đơn xin giấy phép hành chính mà che giấu tình hình liên quan hoặc cung cấp tài liệu giả mạo để xin cấp phép thì cơ quan hành chính không thụ lý hoặc không cấp giấy phép hành chính, đồng thời cảnh cáo; nếu giấy phép hành chính liên quan trực tiếp đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng, tài sản thì trong vòng 1 năm người nộp đơn đó không được nộp lại đơn xin giấy phép hành chính đó. Người được cấp phép mà dùng thủ đoạn gian dối, hối lộ hoặc các thủ đoạn không chính đáng khác để có được giấy phép hành chính thì cơ quan hành chính phải xử phạt hành chính theo pháp luật; nếu giấy phép hành chính có liên quan trực tiếp đến an toàn công cộng, sức khỏe con người, tính mạng, tài sản thì trong vòng 3 năm người đó không được nộp lại đơn xin giấy phép hành chính đó; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Người được cấp phép có một trong các hành vi sau thì cơ quan hành chính phải xử phạt hành chính theo pháp luật; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự: (1) Tẩy xóa, buôn bán, cho thuê, cho mượn giấy phép hành chính, hoặc bằng các hình thức khác chuyển nhượng trái pháp luật giấy phép hành chính; (2) Tiến hành hoạt động vượt quá phạm vi giấy phép hành chính; (3) Che giấu tình hình liên quan, cung cấp tài liệu giả mạo hoặc từ chối cung cấp tài liệu xác thực phản ánh hoạt động của mình cho cơ quan hành chính có trách nhiệm giám sát, kiểm tra; (4) Các hành vi vi phạm pháp luật khác do luật, Pháp quy hành chính, quy tắc quy định. Công dân, pháp nhân hoặc tổ chức khác mà chưa được cấp giấy phép hành chính nhưng tự ý tiến hành hoạt động mà theo pháp luật phải có giấy phép hành chính, thì cơ quan hành chính phải theo pháp luật áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử phạt hành chính; nếu cấu thành tội phạm thì phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 8. Thực tiễn thực hiện Thực hiện quy định của Luật Cấp phép hành chính, Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, kiểm soát chặt chẽ việc đặt ra điều kiện kinh doanh, hệ thống giấy phép và thủ tục hành chính có liên quan. Năm 2023, Trung Quốc đã tập hợp, hệ thống hóa và công bố công khai danh mục 991 giấy phép hành chính có cơ sở pháp lý từ các Luật, Pháp quy hành chính của Quốc vụ viện, chỉ rõ tên giấy phép, cơ quan chủ quản ở trung ương chịu trách nhiệm đối với việc quản lý hoạt động cấp phép, cơ quan trực tiếp thực hiện việc cấp phép, văn bản pháp luật quy định việc đặt ra từng loại giấy phép. Chính quyền các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ vào danh mục giấy phép chung này, cũng công bố danh mục các giấy phép hành chính được áp dụng trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để người dân, doanh nghiệp biết, thực hiện và theo dõi, giám sát.      TS. Nguyễn Văn Cương Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý,               Bộ Tư pháp