Dự thảo Luật Giám định tư pháp (thay thế): Nâng cao hiệu quả và trách nhiệm trong hoạt động giám định

03/07/2025
Dự thảo Luật Giám định tư pháp (thay thế): Nâng cao hiệu quả và trách nhiệm trong hoạt động giám định
​Sáng 3/7, tại trụ sở Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Mai Lương Khôi đã chủ trì cuộc họp Tổ soạn thảo, Tổ giúp việc Dự án Luật Giám định tư pháp (thay thế). Đồng chủ trì có Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp Lê Xuân Hồng.
Tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp Lê Văn Tuấn trình bày một số nội dung cơ bản của dự thảo Luật Giám định tư pháp (thay thế).

Theo đó, dự thảo bổ sung 6 điều luật mới, gồm: công nhận và hủy bỏ công nhận người giám định tư pháp theo vụ việc; quy định quyền và nghĩa vụ của người giám định tư pháp theo vụ việc; công nhận, hủy bỏ công nhận tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc; đình chỉ việc giám định; xử lý vi phạm trong hoạt động giám định tư pháp; sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan trong Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Đầu tư và Pháp lệnh chi phí tố tụng. Đồng thời, dự thảo lược bỏ 11 điều và 1 khoản trong luật hiện hành nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với các đạo luật có liên quan.

Một điểm mới đáng chú ý là dự thảo bổ sung quy định phân cấp rõ ràng việc tiếp nhận trưng cầu, thực hiện giám định ở cấp Trung ương và cấp tỉnh, nhằm khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, né tránh trong công tác giám định của các bộ, ngành và địa phương.
Thứ trưởng Mai Lương Khôi phát biểu kết luận.

Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung yêu cầu bắt buộc đối với giám định viên tư pháp về trình độ pháp lý, nghiệp vụ chuyên môn; quy định rõ cơ chế thu phí giám định tùy theo nguồn trưng cầu (tố tụng hay dân sự); đồng thời hoàn thiện thẩm quyền công nhận và huỷ công nhận người, tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc.

Nêu ý kiến tại cuộc họp, TS.BS Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đề nghị cần có quy định rõ ràng về quyền, trách nhiệm của người giám định tư pháp và cơ quan quản lý. Đối với lĩnh vực pháp y, pháp y tâm thần, Bộ Y tế đang xây dựng hướng dẫn tiêu chuẩn bổ nhiệm giám định viên, trong đó có quy định về thời gian đào tạo chuyên môn, vì vậy, ông Dương đề nghị nghiên cứu để thể chế hóa phù hợp trong luật.

Bên cạnh đó, cần làm rõ khái niệm “giám định tư pháp theo vụ việc” và cơ chế đánh giá khi có nhiều kết luận giám định khác nhau, đồng thời nhấn mạnh giám định viên phải kết luận độc lập và chịu trách nhiệm cá nhân.
TS.BS Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế)

Góp ý vào tờ trình dự thảo Luật, Phó Viện trưởng Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) Lê Xuân Cường đề nghị cần đánh giá rõ hơn các khó khăn, bất cập trong hoạt động giám định, nhất là những yếu tố có thể dẫn đến vi phạm của giám định viên. 

Về nội dung dự thảo, ông Cường kiến nghị, cần làm rõ quy định giải thích về người giám định tư pháp, đặc biệt trong lực lượng công an, quân đội (liệu có bắt buộc là sĩ quan mới được bổ nhiệm?). Đồng thời, giữ nguyên tiêu chuẩn sức khỏe đối với người được bổ nhiệm hoặc công nhận giám định viên theo vụ việc.

Tại Điều 8 dự thảo, cần trình bày rõ nội dung từng khoản, đồng thời quy định thẩm quyền bổ nhiệm thuộc về các bộ chuyên ngành có chức năng quản lý nhà nước như Bộ Y tế (pháp y, pháp y tâm thần), Bộ Công an (kỹ thuật hình sự).

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Mai Lương Khôi đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc các ý kiến đóng góp của các thành viên Tổ soạn thảo để hoàn thiện dự thảo Luật Giám định tư pháp (thay thế).

Thứ trưởng yêu cầu đăng tải công khai dự thảo Luật để lấy ý kiến rộng rãi các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là các cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp chịu tác động của chính sách. Trong quá trình lấy ý kiến, cần nêu rõ các nội dung cần xin ý kiến và phương án đề xuất (nếu có) để bảo đảm chất lượng phản hồi và tăng tính khả thi của dự thảo.

Về tiến độ, Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu Cục Bổ trợ tư pháp tập trung nguồn lực, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp tháng 10/2025, bảo đảm tiến độ theo quy định và chất lượng nội dung dự thảo.

Đồng thời, Thứ trưởng đề nghị các thành viên Tổ soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, kịp thời gửi thêm ý kiến đóng góp về Cục Bổ trợ tư pháp để tổng hợp, hoàn thiện dự thảo luật trong thời gian sớm nhất.
H.G