Ngày 10/11/2017, tại Hà Nội, với sự hỗ trợ của Dự án Phát triển lập pháp quốc gia do Chính phủ Canada tài trợ (Dự án NLD), Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội nghị tập huấn thử nghiệm Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập, lưu trữ dữ liệu nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác theo dõi thi hành pháp luật thông qua việc xây dựng và triển khai ứng dụng Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập, lưu trữ dữ liệu và phục vụ tổng kết 05 năm triển khai thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Tham dự Hội nghị có đại diện pháp chế và thanh tra các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương và cán bộ làm công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính của một số đơn vị thuộc Bộ như Tổng cục Hải quan, Vụ Quản lý, giám sát bảo hiểm, Tổng cục Thuế, Ủy ban Chứng khoán Việt Nam, Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Bảo vệ thực vật, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Tổng cục Quản lý đất đai… và đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Tư pháp.
Cần phải có các công cụ hỗ trợ hoạt động theo dõi thi hành pháp luật
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đặng Thanh Sơn – Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp nhấn mạnh, qua thực tiễn triển khai công tác theo dõi thi hành pháp luật trong gần 5 năm qua cho thấy sự cần thiết phải có các công cụ, phương tiện hỗ trợ hoạt động theo dõi thi hành pháp luật một cách chính xác, hiệu quả và khoa học. Hiện nay, hành lang pháp lý chủ yếu của công tác theo dõi thi hành pháp luật là Nghị định 59/2012/NĐ-CP với quy định về các tiêu chí theo dõi, đánh giá còn chưa rõ ràng, cụ thể, gây khó khăn trong việc theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật. Thực tế đó đặt ra yêu cầu cần xây dựng các công cụ hỗ trợ việc theo dõi, đánh giá tình hình thi hành pháp luật của Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương (như Khung theo dõi thi hành pháp luật, Hệ thống thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, các biểu mẫu báo cáo…) để bảo đảm tính khoa học, chính xác trong các nhận định, đánh giá về tình hình thi hành pháp luật.
Điểm lại quá trình xây dựng Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập, lưu trữ dữ liệu, ông Đặng Thanh Sơn đã khái quát những kết quả cơ bản sau 02 năm triển khai. Một trong những điểm mới, mang tính thay đổi đột phá nhất trong phương pháp tiếp cận khi xây dựng Khung theo dõi là việc áp dụng học thuyết về quản lý dựa trên kết quả, thay vì quản lý dựa trên công việc như trước đây. Cách tiếp cận này giúp Khung theo dõi cụ thể, chi tiết, đầy đủ hơn với các cấp độ theo dõi (đầu vào, đầu ra, kết quả, tác động), tiêu chí, chỉ số, nguồn dữ liệu, cơ quan thực hiện, tần suất đo lường so với các nội dung theo dõi tình hình thi hành pháp luật quy định tại Nghị định số 59/2012/NĐ-CP. Đi kèm các Khung theo dõi này là Hệ thống thu thập và lưu trữ dữ liệu theo dõi thi hành pháp luật với bộ công cụ tương ứng với các cấp độ theo dõi. Với tính chất phức tạp, khó khăn của công tác theo dõi thi hành pháp luật, dự thảo Khung theo dõi thi hành pháp luật và Hệ thống thu thập và lưu trữ dữ liệu đối với một văn bản quy phạm pháp luật mang một dung lượng rất lớn thông tin, sự phức tạp cả về lý luận lẫn thực tiễn trong quá trình xây dựng, đặt ra nhiều vấn đề về học thuật và khả thi trong áp dụng. Chính vì vậy, cần tập huấn sử dụng thử nghiệm để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Đánh giá hiệu lực, hiệu quả 5 năm thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính trên cơ sở sử dụng thí điểm công cụ Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập dữ liệu
Cũng trong thời gian này, Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương đang tiến hành tổng kết 5 năm thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính. Đây là dịp để tổng kết, đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đạt được trong việc thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính; tác động tích cực và những hạn chế của Luật Xử lý vi phạm hành chính đến hoạt động quản lý hành chính, quyền con người, quyền công dân và sự phát triển kinh tế, xã hội; làm rõ những khó khăn, vướng mắc, hạn chế, bất cập phát sinh trong quá trình triển khai thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính, tìm ra nguyên nhân, giải pháp để tháo gỡ và trên cơ sở đó, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội về những nội dung sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính và những văn bản pháp luật có liên quan nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước cũng như thực thi pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Dưới góc độ theo dõi thi hành pháp luật và hoạt động xây dựng các công cụ hỗ trợ việc theo dõi, Tổ chuyên gia NLD và Cục QLXLVPHC &TDTHPL nhận định việc tổng kết 5 năm thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính là một cơ hội quý báu để kiểm nghiệm, đánh giá mức độ áp dụng, tính hiệu quả và khả thi của Khung theo dõi và hệ thống thập dữ liệu. Chính vì vậy, Tổ chuyên gia NLD và Cục QLXLVPHC &TDTHPL quyết định lựa chọn tiến hành tập huấn thử nghiệm sử dụng Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập dữ liệu đối với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Tại Hội nghị, sau khi nghe các chuyên gia Dự án NLD giới thiệu Khung theo dõi thi hành pháp luật đối với một văn bản quy phạm pháp luật, các đại biểu tham dự Hội nghị đã cùng với chuyên gia trực tiếp thực hành điều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi dành cho chuyên gia và người có thẩm quyền thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tại phiên làm việc buổi chiều của Hội nghị, chuyên gia Dự án NLD đã giới thiệu về Bộ công cụ thu thập và lưu trữ dữ liệu theo dõi thi hành pháp luật một cách trực quan, sinh động bằng việc sử dụng kết quả thực hành điều tra, khảo sát tại phiên làm việc buổi sáng. Cách làm việc tương tác này đã tạo một không khí sôi nổi thảo luận và ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp quý báu cho việc hoàn thiện Khung theo dõi thi hành pháp luật và Hệ thống thu thập, lưu trữ dữ liệu dành cho một luật, cũng như tạo nguồn dữ liệu giá trị cho việc đánh giá độc lập về tình hình thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Hy vọng sau Hội nghị tập huấn thí điểm sử dụng cho các Bộ, Tổ chuyên gia Dự án NLD sẽ có những đánh giá, bình luận khách quan, xác đáng về hiệu lực, hiệu quả 5 năm thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính trên cơ sở sử dụng thí điểm công cụ Khung theo dõi thi hành pháp luật và hệ thống thu thập dữ liệu tại Hội nghị Tổng kết thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và đồng thời, tiếp tục hoàn thiện thêm một bước Khung theo dõi thi hành pháp luật và Hệ thống thu thập, lưu trữ dữ liệu.
Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật