Học tập và làm theo Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giáo dục lý luận chính trịĐương thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh với cương vị là người lãnh đạo cao nhất của Đảng và cách mạng Việt Nam, Người đã dành nhiều thời gian cho công tác giáo dục lý luận chính trị, để không ngừng nâng cao trình độ lý luận và nhận thức chính trị đối với cán bộ, đảng viên.Qua nghiên cứu tư tưởng của Người về giáo dục lý luận chính trị, thì đây là vấn đề lớn và rất quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, có thể nêu ra một số vấn đề cơ bản sau đây:
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định vị trí, vai trò to lớn của lý luận, vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thường xuyên học tập lý luận chính trị để nâng cao nhận thức, giác ngộ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Lý luận là sự tổng kết kinh nghiệm của loài người, là sự tổng hợp những tri thức về tự nhiện và xã hội tích trữ lại trong quá trình lịch sử. Lý luận của Chủ nghía Mác – Lê nin là sự tổng kết kinh nghiệm của phong trào công nhân từ trước đến nay của tất cả các nước trên thế giới. Do đó, với công việc kháng chiến kiến quốc, lý luận rất quan trọng không hiểu lý luận thì như “Người mù đi đêm”. Người đã chỉ ra rằng: “Tư tưởng không đúng đắn thì công tác ắt sai lầm, trong và ngoài Đảng có nhận thức rõ tình hình mới hiểu rõ nhiệm vụ mới thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất”. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không thể làm được việc”. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu “Cán bộ lãnh đạo và cán bộ các ngành, tư tưởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục khó khăn, làm tròn nhiệm vụ…mọi người quyết tâm làm cho được và tin tưởng làm nhất định được”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Nếu đảng viên tư tưởng và hành động không thống nhất, không nhất trí, thì khác nào một mớ cắt rời, “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Như vậy, thì không thể lãnh đạo quần chúng, không thể làm cách mạng”. Vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn và kỳ vọng làm sao tư tưởng tiên tiến, tư tưởng Xã hội Chủ nghĩa phải trở thành chủ đạo, trường tồn cùng với Đảng, với cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: “Tư tưởng thông suốt thì mọi việc làm đều tốt, Phải làm cho tư tưởng Xã hội chủ nghĩa hoàn toàn thắng, tư tưởng cá nhân hoàn toàn thất bại”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá cao vai trò của công tác lý luận trong công tác tư tưởng, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra, phải phân biệt giữa lý luận suông, vô ích với lý luận thiết thực, hữu ích. Lý luận thiết thực hữu ích cần phải giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra, muốn làm được nhiệm vụ tiên phong, phải đạt đến trình độ tiên phong, “Đảng muốn vững thì phải chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy”.
Về học tập lý luận, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: Học để sửa chữa tư tưởng: Hăng hái theo cách mạng, điều đó rất hay nhưng tư tưởng chưa thật đúng là tư tưởng cách mạng, vì thế cần phải học tập để sửa chữa cho đúng, tư tưởng đúng mới khỏi sai lạc và làm tròn nhiệm vụ cách mạng được; học để tu dưỡng đạo đức cách mạng, có đạo đức cách mạng mới hy sinh tận tụy với cách mạng, mới lãnh đạo được quần chúng, đưa cách mạng thắng lợi hoàn toàn; học để hành, “Học với hành hành phải đi đôi, học mà không hành thì học vô ích, hành mà không học thì hành không trôi chảy. Học để làm việc, làm người làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.
Đối với phương châm giáo dục và học tập lý luận chính trị, Người chỉ rõ: “Lý luận phải liên hệ với thực tế, thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của Chủ nghĩa Mác – Lê nin. Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn trở thành thực tiễn mù quáng. Lý luận mà không có thực tiễn là lý luận suông”.
Về phương pháp tiến hành giáo dục, huấn luyện, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: “ Huấn luyện phải thiết thực chu đáo, chớ tham nhiều, việc cốt yếu là làm cho người học hiểu vấn đề. Phải khắc phục, sửa chữa ngay việc giáo dục lý luận chính trị và huấn luyện hiện nay là tham làm nhiều mà không chu đáo, rõ nhất là lớp quá đông, mở quá nhiều lớp… Đông quá thì dạy và học ít kết quả”. Người chỉ rõ: “Mở lớp nào cho ra lớp ấy, lựa chọn người dạy và người học cho cẩn thận đừng mở rộng lung tung
Đối với người dạy, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: Phải bảo đảm tính chính xác, và sức lay động lan tỏa đối với dân chúng, phải biết cách nói. “Nói thì phải đơn giản, rõ ràng, thiết thực, phải có đầu có đuôi, sao cho ai cũng hiểu được, nhớ được”. Đến một địa phương nào cần phải đi thăm các cụ phụ lão, các người phụ trách, rồi đi thăm các nhà đồng bào để gây cảm tình và dể hiểu biết tình hình địa phương, “Thấy dân làm việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, ta cũng ra tay làm giúp. Đó là cách gây cảm tình tốt nhất, nó sẽ giúp cho việc tuyên truyền kết quả gấp bội”. Người cán bộ làm công tác giảng dạy, tuyên truyền phải chủ động học tập nâng cao trình độ, kiến thức, nếu không sẽ lạc hậu, cần luôn luôn nắm vững chủ trương nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tập quán, sinh hoạt của nhân dân. Chú trọng nâng cao trình độ lý luận, gắn liền công tác lý luận với thực tiến cách mạng; phải đi sát thực tế, phải liên hệ mật thiết với quần chúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra: “Người tuyên truyền không điều tra, không phân tích, không nghiên cứu, không hiểu biết quần chúng, chỉ gặp sao nói vậy, bạ gì viết nấy, nhất định thất bại”. Người phê phán một số người sính dùng chữ, nhất là thích dùng chữ Hán “Tiếng ta có thì không dùng, mà cứ ham dùng chữ Hán. Dùng đúng đã là một cái hại, vì quần chúng không hiểu, mà cả cán bộ cũng không hiểu. Nhiều người biết không rõ, dùng không đúng, mà cũng ham dùng, cái hại lại càng to”, do đó “Mỗi tư tưởng, mỗi câu nói, mỗi chữ viết, phải tỏ rõ cái tư tưởng và lòng ước ao của quần chúng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu người làm cán bộ tuyêt truyền phải là tấm gương sáng, Người nói: “Một tấm gương sống còn giá trị hơn một trăm bài diễn văn”, muốn hướng dẫn nhân dân thì tự mình phải mực thước để người ta bắt chước. Đây là phương pháp tuyên truyền không thông qua nói, viết mà bằng việc làm, bằng hành động cụ thể.
Quán triệt sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giáo dục lý luận chính trị, trong suốt chặng đường đấu tranh giải phóng đất nước và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc Việt nam Xã hội chủ nghĩa, Đảng ta luôn khẳng định vị trí, vai trò hết sức quan trọng của công tác giáo dục chính trị tư tưởng. Những lời dạy bảo ân cần và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là cẩm nang là công cụ sắc bén của Đảng ta trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, góp phần “Xây dựng đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn to đẹp hơn” như mong ước của Bác Hồ kính yêu!
Nguyễn Quốc Huy
Chủ tịch Hội Cựu chiến binh cơ quan Bộ Tư pháp
Học tập và làm theo Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giáo dục lý luận chính trị
19/09/2017
Đương thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh với cương vị là người lãnh đạo cao nhất của Đảng và cách mạng Việt Nam, Người đã dành nhiều thời gian cho công tác giáo dục lý luận chính trị, để không ngừng nâng cao trình độ lý luận và nhận thức chính trị đối với cán bộ, đảng viên.
Qua nghiên cứu tư tưởng của Người về giáo dục lý luận chính trị, thì đây là vấn đề lớn và rất quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, có thể nêu ra một số vấn đề cơ bản sau đây:
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định vị trí, vai trò to lớn của lý luận, vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thường xuyên học tập lý luận chính trị để nâng cao nhận thức, giác ngộ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Lý luận là sự tổng kết kinh nghiệm của loài người, là sự tổng hợp những tri thức về tự nhiện và xã hội tích trữ lại trong quá trình lịch sử. Lý luận của Chủ nghía Mác – Lê nin là sự tổng kết kinh nghiệm của phong trào công nhân từ trước đến nay của tất cả các nước trên thế giới. Do đó, với công việc kháng chiến kiến quốc, lý luận rất quan trọng không hiểu lý luận thì như “Người mù đi đêm”. Người đã chỉ ra rằng: “Tư tưởng không đúng đắn thì công tác ắt sai lầm, trong và ngoài Đảng có nhận thức rõ tình hình mới hiểu rõ nhiệm vụ mới thì tư tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất”. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không thể làm được việc”. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu “Cán bộ lãnh đạo và cán bộ các ngành, tư tưởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục khó khăn, làm tròn nhiệm vụ…mọi người quyết tâm làm cho được và tin tưởng làm nhất định được”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Nếu đảng viên tư tưởng và hành động không thống nhất, không nhất trí, thì khác nào một mớ cắt rời, “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Như vậy, thì không thể lãnh đạo quần chúng, không thể làm cách mạng”. Vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mong muốn và kỳ vọng làm sao tư tưởng tiên tiến, tư tưởng Xã hội Chủ nghĩa phải trở thành chủ đạo, trường tồn cùng với Đảng, với cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: “Tư tưởng thông suốt thì mọi việc làm đều tốt, Phải làm cho tư tưởng Xã hội chủ nghĩa hoàn toàn thắng, tư tưởng cá nhân hoàn toàn thất bại”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá cao vai trò của công tác lý luận trong công tác tư tưởng, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra, phải phân biệt giữa lý luận suông, vô ích với lý luận thiết thực, hữu ích. Lý luận thiết thực hữu ích cần phải giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra, muốn làm được nhiệm vụ tiên phong, phải đạt đến trình độ tiên phong, “Đảng muốn vững thì phải chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy”.
Về học tập lý luận, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra rằng: Học để sửa chữa tư tưởng: Hăng hái theo cách mạng, điều đó rất hay nhưng tư tưởng chưa thật đúng là tư tưởng cách mạng, vì thế cần phải học tập để sửa chữa cho đúng, tư tưởng đúng mới khỏi sai lạc và làm tròn nhiệm vụ cách mạng được; học để tu dưỡng đạo đức cách mạng, có đạo đức cách mạng mới hy sinh tận tụy với cách mạng, mới lãnh đạo được quần chúng, đưa cách mạng thắng lợi hoàn toàn; học để hành, “Học với hành hành phải đi đôi, học mà không hành thì học vô ích, hành mà không học thì hành không trôi chảy. Học để làm việc, làm người làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.
Đối với phương châm giáo dục và học tập lý luận chính trị, Người chỉ rõ: “Lý luận phải liên hệ với thực tế, thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của Chủ nghĩa Mác – Lê nin. Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn trở thành thực tiễn mù quáng. Lý luận mà không có thực tiễn là lý luận suông”.
Về phương pháp tiến hành giáo dục, huấn luyện, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: “ Huấn luyện phải thiết thực chu đáo, chớ tham nhiều, việc cốt yếu là làm cho người học hiểu vấn đề. Phải khắc phục, sửa chữa ngay việc giáo dục lý luận chính trị và huấn luyện hiện nay là tham làm nhiều mà không chu đáo, rõ nhất là lớp quá đông, mở quá nhiều lớp… Đông quá thì dạy và học ít kết quả”. Người chỉ rõ: “Mở lớp nào cho ra lớp ấy, lựa chọn người dạy và người học cho cẩn thận đừng mở rộng lung tung”.
Đối với người dạy, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: Phải bảo đảm tính chính xác, và sức lay động lan tỏa đối với dân chúng, phải biết cách nói. “Nói thì phải đơn giản, rõ ràng, thiết thực, phải có đầu có đuôi, sao cho ai cũng hiểu được, nhớ được”. Đến một địa phương nào cần phải đi thăm các cụ phụ lão, các người phụ trách, rồi đi thăm các nhà đồng bào để gây cảm tình và dể hiểu biết tình hình địa phương, “Thấy dân làm việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, ta cũng ra tay làm giúp. Đó là cách gây cảm tình tốt nhất, nó sẽ giúp cho việc tuyên truyền kết quả gấp bội”. Người cán bộ làm công tác giảng dạy, tuyên truyền phải chủ động học tập nâng cao trình độ, kiến thức, nếu không sẽ lạc hậu, cần luôn luôn nắm vững chủ trương nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tập quán, sinh hoạt của nhân dân. Chú trọng nâng cao trình độ lý luận, gắn liền công tác lý luận với thực tiến cách mạng; phải đi sát thực tế, phải liên hệ mật thiết với quần chúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra: “Người tuyên truyền không điều tra, không phân tích, không nghiên cứu, không hiểu biết quần chúng, chỉ gặp sao nói vậy, bạ gì viết nấy, nhất định thất bại”. Người phê phán một số người sính dùng chữ, nhất là thích dùng chữ Hán “Tiếng ta có thì không dùng, mà cứ ham dùng chữ Hán. Dùng đúng đã là một cái hại, vì quần chúng không hiểu, mà cả cán bộ cũng không hiểu. Nhiều người biết không rõ, dùng không đúng, mà cũng ham dùng, cái hại lại càng to”, do đó “Mỗi tư tưởng, mỗi câu nói, mỗi chữ viết, phải tỏ rõ cái tư tưởng và lòng ước ao của quần chúng”. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu người làm cán bộ tuyêt truyền phải là tấm gương sáng, Người nói: “Một tấm gương sống còn giá trị hơn một trăm bài diễn văn”, muốn hướng dẫn nhân dân thì tự mình phải mực thước để người ta bắt chước. Đây là phương pháp tuyên truyền không thông qua nói, viết mà bằng việc làm, bằng hành động cụ thể.
Quán triệt sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác giáo dục lý luận chính trị, trong suốt chặng đường đấu tranh giải phóng đất nước và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc Việt nam Xã hội chủ nghĩa, Đảng ta luôn khẳng định vị trí, vai trò hết sức quan trọng của công tác giáo dục chính trị tư tưởng. Những lời dạy bảo ân cần và quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là cẩm nang là công cụ sắc bén của Đảng ta trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, góp phần “Xây dựng đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn to đẹp hơn” như mong ước của Bác Hồ kính yêu!
Nguyễn Quốc Huy
Chủ tịch Hội Cựu chiến binh cơ quan Bộ Tư pháp